Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nüfus ve konut sayımı kapsamında yer alan bina ve konut niteliklerine ait bilgi üretmeye kâfi idari kayıt olmaması nedeniyle bu alandaki bilgi eksikliğini gidermek maksadıyla Ekim 2021 ile Nisan 2022 devrine yönelik “Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması-2021“i gerçekleştirdi.
Türkiye’deki hanehalklarının yüzde 17,3’ü iki katlı, yüzde 14,4’ü 5 katlı, yüzde 13’ü 6 katlı ve yüzde 11,7’si tek katlı binalarda ikamet ediyor. Başka yandan 10 ve daha üzeri kata sahip binalarda ikamet eden hanehalklarının oranı yüzde 9,5 oldu.
Türkiye’nin yüzde 31’i 20 ile 40 yaşındaki konutlarda oturuyor
Hanehalklarının yüzde 46,4’ünün asansör bulunan, yüzde 53,6’sının ise bulunmayan üç ve daha çok katlı binalarda yaşadığı belirlendi.
Diğer yandan 6 ve daha çok katlı binalarda ikamet eden hanehalklarının yüzde 23,2’sinin binalarında asansör olmadığı tespit edilirken hanehalklarının yüzde 43’ünün otopark bulunan binalarda ikamet ettiği, yüzde 57’sinin ise otopark bulunmayan binalarda yaşadığı görüldü.
Türkiye’de hanehalklarının ikamet ettikleri konutların bulunduğu binaların inşa yılı incelendiğinde, yüzde 30,9’unun 1981-2000, yüzde 28,1’inin 2011-2021, yüzde 19,3’ünün 2001-2010 yıllarında, yüzde 12,6’sının ise 1980 ve öncesinde inşa edildiği anlaşıldı. Hanehalklarının yüzde 47,4’ünün 2001 ve sonrasında inşa edilen binalarda ikamet ettiği belirlendi.
Sadece yüzde 60.7’si oturduğu konutun sahibi
Karar’ın aktardığına nazaran, hanehalklarının konuttaki mülkiyet durumuna nazaran dağılımına bakıldığında, yüzde 60,7’sinin oturduğu konutun sahibi, yüzde 27,6’sının kiracısı, yüzde 8,4’ünün sahibi olmayan ama kira da ödemeyen ve yüzde 0,9’unun lojmanda oturan hanehalklarından oluştuğu görüldü.
Ülkede, hanehalklarının yüzde 47,5’i dört odalı, yüzde 38,6’sı üç odalı, yüzde 6,3’ü iki odalı, yüzde 0,3’ü bir odalı, yüzde 1,4’ü ise altı ve daha fazla odalı konutlarda ikamet ediyor.
Konutların yüzde 43’ü üç odalı
Hanehalkı tipine nazaran ikamet edilen konutun oda sayısı incelendiğinde, tek kişilik hanelerin yüzde 43 ile çoğunlukla üç odalı konutlarda, tek çekirdek aileden oluşan hanelerin yüzde 50,1 ile çoğunlukla dört odalı konutlarda ikamet ettiği belirlendi.
Diğer yandan en az bir çekirdek aile ve başka şahıslardan oluşan hanelerin yüzde 49,1 ile çoğunlukla dört odalı konutlarda ve çekirdek aile bulunmayan birden fazla bireyden oluşan hanelerin ise yüzde 43 ile çoğunlukla üç odalı konutlarda yaşadığı tespit edildi.
İkamet ettiği konutunun içinde borulu su sistemi olan hanehalklarının oranı yüzde 99,4, tuvalet bulunan yüzde 96,6 ve banyo bulunanların oranı yüzde 98,8 oldu.
Türkiye’nin yüzde 35’i ısınmak için soba kullanıyor
Hanehalklarının yaşadığı konutta en çok kullanılan ısıtma sisteminin dağılımına bakıldığında, yüzde 47,7 ile kat kaloriferi birinci sırada yer alırken, bunu sırasıyla yüzde 35 ile soba ve yüzde 11,2 ile merkezi kalorifer izledi.
İkamet edilen konutlarda ısınma gayesiyle en çok yüzde 59,6 ile doğal gaz, yüzde 33,5 ile kömür, odun üzere katı yakıtlar, yüzde 6,2 ile elektrik kullanılıyor.
En az bir yaşlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2’si üç ve daha fazla kata sahip binalarda ikamet ederken kelam konusu hanelerin yüzde 60,1’i asansör bulunmayan, yüzde 39,9’u ise asansörlü binalarda yaşıyor.
