Manisa ilinin Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014 tarihinde kömür madeninde çıkan yangın nedeniyle hayatını kaybeden Escort bayan 301 madenci ailelerinin avukatlarından ve Toplumsal Haklar Derneği üyesi Evren İşler dün akşam saatlerinde Bartın ın Amasra ilçesinde yaşanan maden faciasına ait konuştu
İşler Soma davası sürecini yaşananları anımsatarak maden Bayan escort ocaklarında yaşanan katliamlara ait şu açıklamayı yaptı
“Bir çalışanın, iki personelin hayatını kaybetmesi bir tazminat hesabından ibaret görülüyor”
Soma maden katliamının acıları ve tesirleri şimdi unutmamışken bir katliamla daha karşı karşıya kaldık maalesef Bartın da yaşanan grizu patlaması sayısında an itibariyle Escort 40 personelin hayatını kaybettiğini öğrendik Hiçbir şey değişmedi demek zorundayız maalesef Hiçbir şey değişmedi zira yapılması gereken tedbirler Soma öncesinde muhakkaktı hala muhakkak Bu tedbirler ısrarla alınmıyor ve ısrarla emekçi canı en ucuz maliyet kalemi olarak görülmeye devam ediliyor İş güvenliği emekçi sıhhati tedbirleri bu memlekette her vakit bir sorun oldu Zira maliyet hesabı halinde bedellendiriliyor personel canı Bir emekçinin iki çalışanın hayatını kaybetmesi bir tazminat hesabından ibaret görülüyor Bu insanların hayatlarına dair hiçbir şey dikkate alınmıyor maalesef Ne yazık ki toplumsal hak ihlalleri sonucu meydana gelen vefatlar toplumsal cinayetler açısından baktığımızda bir cezasızlık pratiği ile de karşı karşıyayız Gerçek sorumluların yargıdan kaçırılmaya çalışılması ve sonuç itibariyle de verilen cezaların sonuçlara kıyasla çok hafif olması nedeniyle aslında bir pervasızlık hali devam ediyor Burada şunu söylemek lazım Soma evrakının bize gösterdiği temel şey şayet aileler uğraş ederse şayet toplum bu toplumsal cinayetlerden gözünü çekmezse bir yere kadar gelinebildiğini aslında görüyoruz
“Bunlar kaza değil; bunlar birer katliam”
Soma sonrasından yasal düzenlemeler yapıldı mevzuatta değişiklikler yapıldı ancak bunların hem uygulanması geciktirildi hem de bu yasal düzenlemelerin yalnızca ekonomik kısmı uygulamaya konuldu O sebeple de Soma nın üstünden geçen dokuz yılda Soma da hayatını kaybeden çalışandan çok daha fazlası madenlerde hayatını kaybetti Burada şunu söylemek gerekir bu durum aslında memleketteki maden ve güç siyasetlerinin örgütlenme biçiminden kaynaklanıyor Şayet bütün bu örgütlenmeyi süratli ve ucuz üretim üzerinden kurgularsanız ve bunu yaparken de devletin sorumluluğunu azaltmaya çalışıp rödovans kontratlarıyla bu kesimi özel kesimin insafına bırakırsanız meydana gelen şey mevt oluyor kaçınılmaz olarak Bu kaçınılmaz lafı fıtrat olarak bağlanmasın Bu bir fıtrat değildir hiçbir işin fıtratında mevt yoktur İş cinayetlerinin tamamı önlenebilir cinayetlerdir Bunlar kaza değil bunlar birer katliam Ne yapıldığında bu olayların yaşanmayacağı o kadar muhakkak ki Bunu yapmayan bunu yapmamaya göze alan sorumlular tekrar bile isteye vefata götürüyorlar ve bunun hesabını vermekten kaçıyorlar kaçırıyorlar
“Kamusal kontrolünün yapılamaması bu katliamların önünü açmaktadır”
Soma kıyaslaması ile baktığımızda Soma evrakında evet işveren bu memleket tarihine nazaran en yüksek cezalardan birisini aldı Burada birkaç şeyi söylemek lazım Soma belgesinde kamu vazifelileri yargıdan kaçırıldı kamusal sorumluluk yok sayıldı Bu çok büyük bir eksikliktir ve kamusal kontrolünün yapılmaması bu katliamların önünü açmaktadır Münasebetiyle bu eksikliğin giderilmesi kamunun devletin memurlarını korumaktan vazgeçip sorumlu halde hareket etmeye başlaması gerekir Aksi takdirde bütün bu ölümlerin sorumlusu kamusal kontrol düzenekleri ve kamu görevlileridir Bizce bu tartışmasız Biz bütün toplumsal cinayet davalarında Toplumsal Haklar Derneği olarak takip etmeye çalıştığımız toplumsal cinayet davalarında aslında kamunun sorumluluğunun ne derece açık olduğunu görüyoruz
“Yargı eliyle yapılan müdahaleler sorumsuzluk halini pekiştirdiği için tedbir almayı neredeyse imkânsız hale getiriyor”
Bartın da da evvel trafo patlaması açıklaması yapılması çok kolay bir sehven ile açıklanabilecek bir durum değildir İnsanların hayatını kaybettiği bir maden patlamasında AFAD ın sehven üzere bir açıklama yapmak üzere lüksü yok Biz bunları biliyoruz gördük yaşadık Soma da da birebir şeyi söylediler Madenden örnek vermeyelim yalnızca Çorlu tren katliamında da başlangıçta birebir şeyleri söylediler Uzun yıllar süren çabalar sonucunda gerçek problemler ve olayın gerçek niteliği ortaya çıkabildi Burada iki şeyi daha vurgulamak isterim Soma belgesinde bir Yargıtay kararı vardı bu belgede muhtemel kasttan insan öldürüldüğüne dair Mümkün kast şu demek Meydana gelen sonucu öngördünüz ve bu sonucu göze aldınız umursamadınız demek Yargıtay ın bu kararından sonra dört ay mahallî mahkemeye gönderilmedi ve sonrasında üyeler değiştirilerek heyet büsbütün değiştirilerek beş iş günü içinde bu karar kaldırıldı Yargı eliyle yapılan müdahaleler sorumsuzluk halini pekiştirdiği için tedbir almayı neredeyse imkânsız hale getiriyor Tedbir almayı gereksinim duymayan işverenler tedbir almaya muhtaçlık duymayan kamu vazifelileri ile karşı karşıya kalıyoruz
“Yatırımların yapılmadığını, ömrü tamamlamış makine ve teçhizatların değiştirilmediğini görüyoruz”
Şunu tekrar ve ısrarla söylüyoruz Tüm bu cinayetler önlenebilir cinayetlerdir Hiçbir işin fıtratında mevt yoktur katliamın üzerinden şimdi 24 saat geçmemişken konuşuyoruz Bu kadar kısa müddet içinde bile ortaya çıkan evraklar aslında Bartın da da bu katliamın göz nazaran göre geldiğini gösteriyor Sayıştay raporu örneği var her ne kadar TTK bu Sayıştay raporunu böyle demek istemediğini ima etse de çok açık Sayıştay bunun gelecek olduğunu görmüş Basına yansıyan haberlerde şunu görüyoruz TTK ya taahhüt edilen yatırımlar için ödenek verilmediğini görüyoruz Yatırımların yapılmadığını ömrü tamamlamış makine ve teçhizatların değiştirilmediğini görüyoruz
“Bu maden katliamları siyasi iktidarın güç siyasetlerinden kaynaklanmakta”
Grizu patlaması denilen şey metan gazının drenajı 2022 yılındaki teknolojik imkanlar ile mümkündür Bu drenajı yapmadığınız için bu madenlerde metan birikip patlamalara sebep oluyor Bunu yapmadığınız için Zonguldak Havzası nda patlama ile Soma Havzası nda yangın ile karşılaşıyorsunuz Bunların hepsi önlenebilir işlerdir Önlemediğiniz için bunun için yatırım yapmak yerine ölen çalışanın ailesine tazminat ödemeyi tercih ettiğiniz için bu katliamlar gerçekleşiyor Burada katiyetle bütün bu maden katliamları siyasi iktidarın güç siyasetlerinden kaynaklanmakta Bu siyasetleri insan hayatından önceleyen emekçi hayatını önceleyen formda örgütlemedikleri için her gün madenlerde çalışanlar hayatlarını kaybediyor
“Katliamlara karşı bir sessizlik duvarı kurulmaya çalışılıyor”
Geçen hafta gündeme oturan sansür yasası nda birinci uygulamasını Bartın ile birlikte gördük Emekçilere konuşma yasağının getirilmesi İçişleri Bakanlığı tarafından toplumsal medyada yapılan paylaşımlara soruşturma başlatılması aslında bir bütün olarak bu katliamlara karşı bir sessizlik duvarı kurulmaya çalışıldığını da gösteriyor Zira biliyoruz ki susulduğu sürece aileler ve kamuoyu tarafından takip edilmediği sürece süratlice üzeri kapatılan olaylar halinde kalıyor bunlar
“Soma’da ‘unutursak kalbimiz kurusun’ demişti herkes lakin yargılanmanın son günlerinde ne kadar unutulduğunu daima birlikte yaşadık”
Biz bütün toplumsal cinayetler kapsamında elimizden geldiği kadar bütün aileler ile birlikte bu mevzuda gayret eden herkesle birlikte gerçek sorumluların tespit edilmesi ve yargılanması konusunda gayret harcıyoruz Bartın da bu manada bizim açımızdan farklı değil Şu anda bir heyet yolda Bartın da aileler ile emekçiler ile dayanışma sergilemek istiyoruz Bunun sebebi şudur Kamuoyunun gözünün önünde olmayan bütün katliamlar maalesef kapatılıyor unutuluyor alt seviye sorumlulara göstermelik cezalar verilerek bu işlerin üstü kapatılıyor ve her üstü kapatılan katliam bir sonraki katliamın sebebi haline geliyor Hasebiyle burada Soma belgesinden yeniden bir kıyas yaparsak Soma da Unutursak kalbimiz kurusun demişti herkes lakin yargılanmanın son günlerinde ne kadar unutulduğunu daima birlikte yaşadık Toplumsal cinayetleri unutmamak toplumsal adaleti tesis etmek hepimizin ortak sorumluluğu ortak vazifesi Bugün acılar çok taze bu taze acılar üzerine konuşmak elbette ki çok güç Bütün ailelere ve emekçilere baş sıhhati diliyoruz
