Endonezya’nın Bali kentinde toplanan G20 Zirvesi’nin sloganının “iyimserlik” olması haddinden fazla “iyimserlik” değil mi sizce de? Zirve’nin düzenlendiği Endonezya hala pandemiden kurtulma çabası veriyor, global sakinlik desen malum, ABD-Çin ilgileri ortada, Ukrayna’da hala süren bir savaş var. Bu ortamda da “iyimser” olunabiliyorsa, olsunlar bakalım.
Endonezya aslında global sıhhat altyapısının güçlendirilmesini, sürdürülebilir bir güç dönüşümünün teşvik edilmesini Zirve’nin öncelikleri olarak duyurmuştu. Bunun için herhalde işbirliklerinin gerçekleştirilmesi, olanların da güçlendirilmesi gerekiyor. Meğer ABD/Batı hem Çin’le hem de Rusya’yla daha da fazla uyuşmazlık yaratacak mevzular üretmeyi orta vermeden sürdürüyor.
Endonezya’nın yalnızca bu Zirve’de bile karşılaştığı sorunu düşünün; başta Ukrayna olmak üzere batılı ülkelerin Rusya’nın doruğa çağrılmaması istikametindeki, gitgide baskıya dönüşen, talebini reddetti örneğin. İngiliz Guardian gazetesi de İngiliz yetkililerin dünya önderlerinin bir bildiri üzerinde muahedesinin “neredeyse imkansız” olacağına inandığını yazdı, bu da diğer bir örnek. (Bknz: Rishi Sunak faces first major foreign policy test at G20 in Bali | Foreign policy | The Guardian) Gazete bu türlü bir durumun, diplomasi etraflarında, “diplomatik bir başarısızlık olarak not edileceği korkusunun” duyulduğunu da vurguladı. Ünlü haber kanalı Al Jazeera da merkez bankalarının “aşırı fiyatları dizginlemek” için faiz oranlarını yükseltmesiyle birlikte, dünyanın “yakında hayat pahalılığı krizinden global bir resesyona sürüklenebileceğine” dair kaygıların arttığını söyledi. (Bknz: At G20, tensions among US, China, Russia cloud economic agenda | Business and Economy | Al Jazeera ) Yani nitekim organizatörlerin hangi bahiste “iyimser” olduklarını anlayabilmiş değilim doğrusu.
İstikrarsız ekonomiler, azalmayan yoksulluk
Dünya Bankası raporları, faiz artışlarının “finansal piyasa gerilimiyle birleştiğinde” “küresel GSYH büyümesinin gelecek yıl yüzde 0,5’e kadar yavaşlamasına” yol açabileceğini ortaya koyuyor. Bu durum büyük ekonomileri istikrarsızlaştıracak, gelişmekte olan ülkelerde yoksulluğun azaltılmasını değerli ölçüde yavaşlatacak. (Bknz: G20 Summit in Bali: What to Expect | Time)
Zirvede doğal ki Ukrayna savaşı da ele alınacak. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, bu büyük buluşmaya katılmayacağını duyurmuştu zati. Yerine Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov gidecekti. Bu bile Zirve’nin gerginlik içinde geçeceğinin işareti. Birinci sefer Başbakan olarak bir toplantıya katılacak olan, Rusya için “haydut devlet” diyen İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Putin’in tepeye katılmamasını da “yüzleşmekten kaçındığını” sav ederek eleştirdi. Yani Putin orada olsa da olmasa da “hedef” durumunda.
Şi-Biden görüşmesi: Bir şey çıkmaz
Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile ABD Lideri Biden da tepede görüşecekler lakin bu “ikili görüşme” doruğun bir modülü değilse de kilit ehemmiyette bir buluşma elbette. ABD, “ilişkileri sıfırlamak”tan kelam ederken Çin’in hali ölçülü. Pekin, “ilişkiler tekrar rayına oturabilir” diyor. Bu “’buluşma’dan bir şey çıkmaz” diyenlerdenim. Sürmekte olan büyük bir “ticaret savaşı”, Ukrayna’da farklı konumlanmalar, Tayvan kaynaklı krizler ortadayken bir uzlaşma, muahede beklentisine girmek anlamsız. “Yumuşak” yaklaşmakla birlikte herhalde Şi’nin Biden’a taviz vermesi de beklenemez.
Ha, bakın İngiltere ile Fransa, ortalarındaki gerginliği gidermenin yolunu bulabilirler dorukta. Daha dün Manş Denizi’nden göçmen geçişleri konusunda, az daha savaşa tutuşuyorlardı anımsarsınız, muahede da imzaladılar, yani dorukta avantajlı bir taban yaratmış olarak yer alacaklar.
Bu iki ülkenin sıkıntılarını giderme yolunda dorukta de aralık alacak oluşlarının dışında “dünyaya” faydalı bir karar vs çıkacak üzere görünmüyor. Aslında bakmayın kalabalık oluşlarına “dünya”dan çok kendilerini düşünüyor hepsi. Bu yüzden G20’de “iyimserlik” ismine ne var hakikaten anlayabilmiş değilim.
İngiltere ile Fransa’nın tekrar başlayan “aşkları” kastediliyorsa, uygun o vakit.
