Şerefiye Sarnıcı, ikinci bir mapping gösterimi ile ziyaretçilerine sıra dışı bir müze tecrübesi yaşatmaya devam ediyor. 1600 yıllık tarihin sanat ve teknolojiyle buluştuğu atmosferde büyüleyici bir tecrübe sunan sarnıç, Su Medeniyeti İstanbul isimli yeni mapping gösterimini de ziyaretçilerine sunuyor.
İstanbul’un kadim tarihini “su şehri” temasıyla ele alan yeni mapping gösterisini, haftanın her günü deneyimleyebilirsiniz.
İstanbul, bir su medeniyeti!
Her şey su ile başladı…
Su, evvel tabiata can verdi… Sonra beşere hayat…
Su bütün inançlarda kutsal kabul edildi, hayat ve şifa kaynağı sayıldı. Tarihin tüm kadim medeniyetleri su kaynaklarının yakınına kuruldu. Su nasıl kentlere hayat verdiyse, kuvvet, rahmet, hoşluk sembolleri ile gösterilen ırmak ve deniz ilahları insanların ruhunu besledi…
İstanbul için su, bolluk rahmetin yanı sıra açlık ve yokluğu da çağrıştırıyordu…
Üç tarafı denizle çevrili olmasına rağmen tatlı su kaynakları bakımından çok güçlü olmayan İstanbul, MÖ 657 tarihinde Megaralılar tarafından kuruldu. Yunanistan’dan gelen Megaralılar, Sarayburnu’nun bulunduğu yere yerleşip bu bölgenin etrafını surla çevirip, yeni vatanlarına kurucularının ismini verdiler.
Byzantion isimli bu kent 73 yılında Roma İmparatorluğu’na bağlandı. Hristiyanlığı kabul eden birinci Roma imparatoru l. Konstantin, 330 yılında başşehir yaptığı bu kentin ismini Konstantinopolis olarak değiştirdi.
Hem Roma hem de Bizans periyodunda kilometrelerce uzak yerlerden su kemerleri ile İstanbul’a getirilen sular, o kadar kıymetliydi ki askerler ile korunuyordu. Halkın su gereksinimini bu sayede karşılanıyor ve kenti koruyan surların önündeki hendeklere de dolduruluyordu.
Borularla yapılan taşıma sırasında farklı yükseklikteki yerler ortasında suyun akışını sağlamak için su kemerleri yapılmıştı. Su kemerlerinin en değerlisi İstanbul’da 4.yy’da Bizans İmparatoru Valens tarafından yaptırılan Valens su kemerleriydi.
Bu sistemle taşınan sular, Bizanslılar devrinde yapılan Binbirdirek, Theodosius, Yerebatan, Zeyrek üzere büyük sarnıçlar ile kıymetli binaların, sarayların, kiliselerin bodrumlarında toplanıyordu. Su muhtaçlığı bu formda karşılanırken, halkın ruhsal muhtaçlıkları da ayazmalardaki sular ile besleniyordu.
Lakin Osmanlılar ile birlikte bu kentin sırf ismi değil, kültürü, mimarisi ve kolektif şuuru de değişti. Osmanlıların akan suları tercih etmesi nedeniyle açık sarnıçlardaki dingin sular kentin bostanlarında ve bahçelerinde kullanıldı.
Fatih Sultan Mehmet ve Yasal Sultan Süleyman dönemlerinde Roma ve Bizans kemerlerinden yararlanıldı lakin 1563 yılında şiddetli yağmurla bu kemerlerin değerli bir kısmı çöktü. Çöken kemerler Mimar Sinan’ın dehasıyla tekrar inşa edildi ve devletin su yolları ıslah edildi.
Suyun var ettiği, güçlü kıldığı ve dilek objesine dönüştürdüğü bu hoş kentte fetihle birlikte su yepisyeni bir mana kazandı. Susuz bir beşere bir tas su vermenin yıllarca oruç tutmakla eş kıymet olduğu kabul edilen İslam ile kent sakinlerinin su ile münasebeti de değişti. Her biri başka bir hikaye barındıran çeşmeler her mahalleye inşa edildi.
“Ve her şeyi sudan canlı kılıp hayat verdik” üzere çeşmelerin üzerine yazılan ayetler, kuş sulukları, mescitlerin avlularında bulunan şadırvanlar, soğuk çeşmeler ve daha nicesi… 1930 yılı mart ayı itibariyle, resmi olarak İstanbul ismini alan bu kadim kent, suyun bir ortaya getirdiği esaslı bir kültürün kentidir.
Mustafa Kemal Atatürk’ün belirttiği üzere Bizans’la doğan, Osmanlı’yla yoğrulan, Cumhuriyet’le birlikte ise gerçek kimliğine kavuşan İstanbul “Bizim tarihimizin, uygarlığımızın özetidir.”
İstanbul, büyük kıyametler akabinde küllerinden doğan, kültürünü su ile zenginleştiren, harmanlayan, çok kültürlü yapısı ile öteki başkentlerden farklılaşan hoş kent.
İstanbul iki kıtayı birbiri ile kavuşturan, sanata ilham ve sahne olan, tarihe şahitlik eden kent.
İstanbul, bir su medeniyeti!
