Vitamin, mineral, lif ve antioksidan kaynağı açısından epey varlıklı olan meyve ve sebzeler kıymetli bir besin noktasından Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran günlük en az 400 gram (5 öğe) meyve ve zerzevat tüketimi; kanser, teneffüs yolu hastalıkları, enfeksiyon ve kronik rahatsızlıkları üzere hassas olmayan hastalık risklerini azaltmaktadır.
Meyve ve zerzevat üzere taze eserler tüketirken en yüksek faydayı sağlamak için tavsiye edilenler:
- Sebze ve meyveler akan su altında çok âlâ bir formda yıkanmalıdır.
- Çiğ formda tüketilecek olan zerzevat ve meyveler için özel doğrama tahtaları kullanılmalıdır. Çapraz bulaşmayı önlemek için çiğ et/tavuk üslubu besinlerden farklı tahtalarda doğranmalı.
- Önemli vitamin ve mineraller bilhassa dış kabuk ve çabucak içindeki iç kısımlar daha ağır bulunduğu için bilhassa çiğ biçimde tüketilmeye ihtimam gösterilmelidir. Zerzevat ve meyveler mümkün olduğunca taze tüketilmelidir. Yenilebilenlerin kabukları soyulmamalıdır. Soyulması gerekiyorsa mümkün olduğunca ince soyulmalıdır. Birçok vitamin ve mineral, zerzevat ve meyvelerin bilhassa dış yapraklarında, kabuğunda yahut kabuğun çabucak altındaki kısımlarında bulunurlar, iç kısımlarda yoğunlukları daha azdır.
- Taze sebzelerin ayıklanması ve pişirilmesi sırasında vitamin kaybı yaşayabilirsiniz. Bu zerzevatları yıkayıp ayıkladıktan sonra pişirme süreci de yapılacaksa uzun mühlet bekletilmeden tüketilmelidir
- Sebze ve meyvelerin besin öğelerinin güçlü kalabilmesi için hazırlama, pişirme ve saklama şartları uygun bir halde yapılmalıdır. Buraların lezzeti ve besin kalitesi uzun mühlet sağlanmış olur .
- Sebzelerde bulunan vitaminlerin kaybı en aza indirmek için yıkanıp pişirmeye yakın bir mühlet boyunca doğranmalıdır. Su içinde bekletilen zerzevat ve meyvelerde suda çözünen vitamin ve mineral üzere mikro besin öğelerinin bekletme suyuna geçme ihtimali bulunduğundan sebzeler su içinde uzun müddet bekletilmemesi gerektiği bilinmeli. Taze sebzeler evvel ayıklanmalı yıkanmalı sonra doğranmalıdır. Sebzeler pişirilmeden çabucak evvel ve büyük modüller halinde kesilmeli ve yeteri kadar su ile pişirilmelidir. Sebzeler doğranmadan evvel içinde pişirileceği sıcak karışım hazırlanmalıdır. Bunun için öncelikle yağ, soğan, salça karışımı ve gerekiyorsa su konulmalı kaynayana kadar geçen müddette sebzeler doğranılarak sıcak karışıma eklenmeli ve pişirilmelidir. Yeşil yapraklı sebzelerin su oranı çok yüksektir. Bu nedenle suyu koruyabilen derecelerde hiç su koymadan yahut susuz pişirilebilir. Zerzevat yemeklerine ne kadar su ek edilirse vitamin kaybı o kadar fazla olur.
- Sebzeler mümkün olduğunca kısa müddette ve diriliği korunacak halde pişirilmelidir. B vitaminleri ve C vitamini üzere birtakım vitaminler ısı ile kolaylıkla kayba uğrar. Sebzelerin haşlama suyu katiyen dökülmemelidir. Dökülürse suda eriyen vitaminlerin büyük bir kısmı (vitamin C, B2 ve folik asit vb) suya geçtiği için, besin kıymeti kaybı çok fazla olacaktır. Vitamin bedelleri azalacağından salatalar hazırlandıktan meyveler kesildikten ya da suyu sıkıldıktan sonra bekletilmemelidir.
- Meyve ve sebzelerin sularının sıkılıp içilmesi yerine tüm olarak tüketilmesi, kabukları yenilebilenlerin kabuklar ile yenilmesi posa tüketimini artıracağından daha faydalıdır. Besin bedeli azalacağından konservelerin suyu dökülmemelidir. Zehirlenmelere yol açabileceğinden kapakları dışa dönük (bombeleşmiş) konserveler satın alınmamalıdır. Çimlenmiş patateslerde kabuğa yakın kısımda bulunan ve zehirleyici tesiri bulunan solanin unsuru ölçüsü artar. Bu nedenle patates çimlenmek cilt korunmalıdır. Çok çimlenmiş patatesler tüketilmemelidir. Solanin zehirlenmesi sindirim sistemi bozuklukları, terleme ve halsizlik bulgularıyla ortaya çıkar.
https://www.gidabilgi.com/
