Ukrayna Savunma Bakanlığı Pazartesi günü geç saatlerde yaptığı açıklamada, Rus işgali altındaki Kırım’ın Dzhankoi kasabasında trenle taşınan Rus “Kalibr” seyir füzelerinin bir taarruzla imha edildiğini duyurdu. Ukraynalı yetkililer hücumun sorumluluğunu direkt üstlenmezken, bunun “Rusya’yı askerden arındırma ve Kırım yarımadasını işgalden kurtarmaya hazırlama” emeline hizmet ettiğini söyledi.
İlhak edilen yarımadanın Rusya tarafından atanan lideri Sergei Askyonov, bir hücum olduğunu ve bölgenin hava savunma sisteminin etkin hale getirildiğini doğruladı. Askyonov, bir kişinin yaralandığını ve iki binanın hasar gördüğünü söyledi.
İngiltere Savunma Bakanlığı 2022 yılında yaptığı açıklamada, Rusya’nın Kırım’daki en kıymetli iki askeri havaalanının Dzhankoi ve Gvardeyskoye’de bulunduğunu söyledi.
Açıklamada, “Dzhankoi tıpkı vakitte Rusya’nın güney Ukrayna’daki operasyonlarının tedarikinde kıymetli bir rol oynayan kilit bir karayolu ve demiryolu kavşağıdır” denilmişti
Kırım ayrıyeten Sivastopol kentinde kıymetli bir limana ve Rusya’nın Karadeniz filosu için büyük bir deniz üssüne mesken sahipliği yapıyor. Ortalarında seyir füzeleriyle donatılmış su üstü gemilerinin de bulunduğu Rusya’nın en kıymetli savaş gemilerinden kimileri buraya demirlemiş durumda.
ABD daha evvel Rusya’yı Karadeniz’deki gemilerden ateşlenen seyir füzelerini Ukrayna’daki sivil gayeleri vurmak için kullanmakla suçlamıştı.
Kırım’ın ilhakı
Kırım Yarımadası’nı 9 yıl evvel yasa dışı ilhak eden Rusya, geçen yıl başlattığı savaşta Ukrayna’nın topraklarının yüzde 15’inde daha denetimi ele geçirdi. Ukrayna’nın başşehri Kiev’de, Rusya yanlısı devrin Devlet Lideri Viktor Yanukoviç’in Avrupa Birliği (AB) ile Paydaşlık Mutabakatı’nı imzalamayı ertelemesi üzerine 21 Kasım 2013’te protestolar başladı. Sokak şovları ve halkın yansısı üzerine Yanukoviç, 22 Şubat’ta ülkeden kaçtı, akabinde Batı yanlısı siyasetçiler idareye geçti. Yeni idarenin iş başına gelmesi üzerine yarımadada konuşlu bulunan Rus askeri üssünden çıkan birlikler, Kırım’ın çeşitli kentlerinde ortaya çıktı.
Ukrayna ile Rusya ortasında Rus Karadeniz Filosunun pozisyonuyla ilgili 28 Mayıs 1997 ve 21 Nisan 2010’da yapılan mutabakatlara alışılmamış olmasına karşın Rus birlikleri, yarımada üzerinde hareket ederek yer değişikliği yaptı. Rus yanlıları, Kırım’ın Rusya’ya bağlanması için 25 Şubat 2014’te Parlamentoya baskı uygulamaya başladı. 400 civarında Rusya yanlısı, Kırım Parlamentosunu basarak Kırım’ın bağımsızlığını ilan etmesi için referandum kararı almasını talep etti. Yarımadada askeri üniformalı üzerlerinde hiçbir sembol ya da simge bulunmayan silahlı şahıslar, 27 Şubat 2014’ten itibaren kamu binalarında denetimi ele aldı. “Yeşil adamlar” olarak isimlendirilen Rus yanlısı milis güçleri, kısa müddette hükümet binalarının yanı sıra Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosunu da ele geçirdi.
Eli silahlı “yeşil adamların” gölgesinde 6 Mart 2014’te toplanan Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu, Kırım’ın Rusya’ya bağlanması için referandum yapılması kararı alındığını ilan etti. Bu süreçten itibaren yeşil adamlar, Kırım Tatarlarına ve Ukraynalılara baskı yaparak onları yarımadadan uzaklaştırmaya çalıştı. Kırım Tatarları, parlamentonun bu kararına karşı çıkıp boykot kararı alsa da 16 Mart 2014’te yarımadada kelamda referanduma gidildi. Rus yanlısı silahlı güçlerin denetimindeki referandum sonucunda Moskova’nın da beklediği kararın Kırım’ın Rusya’ya bağlanması tarafında çıktığı açıklandı. Referanduma başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere milletlerarası kuruluşlar ve Türkiye dahil pek çok ülke karşı çıktı ve referandumu geçersiz saydı.
