AKP’nin dün Ankara’da düzenlediği “Türkiye Yüzyılı” tanıtım toplantısında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ekonomik göstergelerle ilgili kelamları reaksiyon yarattı. Erdoğan’ın “Satın alma gücü paritesine nazaran ülkemizi dünyanın en büyük 11’inci, Avrupa’nın 4’üncü büyük iktisadı pozisyonuna çıkardık. Ülkemiz gayrisafi yurt içi hasıla bakımından son 20 yılda gerçek olarak yüzde 172 ve dolar bazında yüzde 237 büyüme kaydetti. Yılda ortalama yüzde 5,5 büyüyen Türkiye iktisadı, 2021 yılında bunu ikiye katlayarak yüzde 11 düzeyine ulaştı. İnşallah enflasyonu denetim altına alarak, ülkemizi yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla büyütmeyi sürdüreceğiz” dedi lakin iktidara geldiklerinde 2023 yılı için verdikleri maksatların gerçekleşmesinden oydukça uzak olduklarından bahsetmedi.
Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, “Öncelikle bu türlü sayı oyunlarının bırakılıp, kişi başına gelir 2013’te 12,600 dolar iken 2021’de neden 9,600 dolara kadar düştü, bunun açıklanması gerekiyor. 2023 amaçları olarak verilen 2 trilyon dolarlık iktisat, kişi başına 25 bin dolar ulusal gelir seviyesinin hangi yanlışlarla yarısına bile ulaşılamadığının hesabının verilmesi talep edilmeli” dedi.
‘Türkiye ulusal gelirde 17’nci sırada’
Türkiye’nin ülkeler ortasında piyasa ölçütlerine yapılan ulusal gelir sıralamasında Endonezya’nın bile altında 17’nci sırada yer aldığını belirten Kozanoğlu, satın alma gücü paritesine nazaran yapılan hesaplamaların da birçok ülke için gerçek olmadığını ve kabul gören bir formül olmadığını vurguladı. Kozanoğlu, şunları söyledi:
“Satın alma gücü (SGP) paritesi bazında yapılan hesaplamalar, Türkiye üzere bayanların işgücüne iştirakinin düşük olduğu, geçimlik tarım üretiminin yaygın bulunduğu, kayıt dışı iktisadın fazla yük taşıdığı ülkelerin gelirlerini gelişmiş ülkelere yaklaştırırlar lakin sıralamaları pek değiştirmezler. Dünya Bankası’na nazaran SGP temelinde Türkiye’de kişi başına gelir 30,472 dolar ancak bu sayı euro bölgesi için 50,800 dolar. Ülke karşılaştırmalarında Türkiye hâlâ Yunanistan, Polonya, Macaristan, Slovakya üzere karşılaştırılabilir ülkelerin gerisinde. Şöyle bir örnekle açıklayalım: Almanya’da kişi başına gelir 48,400 dolar. Türkiye’de ise 9,600 dolar. Yaklaşık yüzde 20 civarında. SGP’ye nazaran ise Almanya 63,800 dolar, Türkiye 30,472. Oran yüzde 48’e yükselse de hâlâ ortalama Alman’ın SGP gücü iki kat daha fazla. Ülkeleri SGP bazında sıralamak ise hiç kabul gören bir yol değil. Zira ülkeler birbirleriyle global piyasa kurallarıyla ekonomik bağlar yürütüyorlar. İhracat, dış borçlar bu temelde hesaplanıyor. Bu lakin demagoji için kullanılacak bir ölçü. Esasen bu kriter gerçek olsaydı tüm gençler yurtdışına gitmeye çalışmazdı. Nasıl Afganlar için Türkiye daha cazipse, ne yazık ki bizim gençler içinse Almanya, Hollanda o pozisyonda.”
