Düzce’de 23 Kasım gecesi meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki sarsıntının ana yarar bulunmayan 11 kilometrelik yan kolda meydana geldiğini harita üzerinde anlatan Bülent Ecevit Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Geomatik Mühendisliği Bölümü’nde vazife yapan Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, 1999’daki Gölcük zelzelesinden sonra doğuya yanlışsız 200 kilometrelik fay kırığının oluştuğunu bu yapının da Düzce’ye gerçek devam ettiğini lakin 50 kilometre uzunluğundaki fayın 12 Kasım 1999’da 7.2’lik sarsıntıyla kırıldığını söyledi.
Düzce fayının sismik boşluklarının sarsıntılarla dolduğunu söyleyen Prof. Dr. Kutoğlu, “Meydana gelen bu sarsıntı, ana faydan farklı 11 kilometrelik yan kol üzerinde meydana geldi. 10 kilometrelik bir faya baktığımız vakit bu fayın 6.0- 6.1 büyüklüğünde zelzele üretebileceğini görüyoruz. Münasebetiyle dün meydana gelen sarsıntı sonrası tıpkı yan kolda, bundan daha büyük bir zelzele meydana gelmesi mümkün görünmüyor ancak haritaya baktığımız takdirde bu bölgede irili ufaklı fayların olduğunu görüyoruz. Bu sarsıntı sonrası o faylarda gerilim transferi nedeniyle hareketlenmeler, öbür kollarda olabilir bu yakın yahut uzun vadede bu türlü bir ihtimal kelam konusu” diye konuştu.
‘Marmara’ya gerilim transferi kelam konusu değil’
Deprem üssündeki fayın orta ölçekli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Kutoğlu, “Bu fay burada 10 kilometre ile hudutlu orta ölçekli bir fay. Münasebetiyle gerek Marmara Denizi’ne gerekse Doğu Anadolu’daki öteki fay sistemlerine epey uzak. Direkt o bölgedeki faylarla bir irtibatı yok. Bu ölçekteki bir zelzelenin oralara gerilim transferi yapması kelam konusu değil” dedi.
Depremin tesirinin merkez üssüne yakınlık yahut uzaklıkla değil taban yapısına bağlı olduğunu belirten Prof. Dr. Kutoğlu, şöyle devam etti:
“Buradaki yere bağlı olarak, yakınlık ve uzaklıkla ilgisi yok. Çok daha uzak bir bölge zayıf tabanda olduğu için bu zelzelesi hissetmiştir fakat daha sağlam tabanlarda bunlar yakın olsa da hissedilmemiş olabilir. Yer kabuğu hareket ettiği vakit büyük bir kitle hareket ediyor. Bu tıpkı suyun yolunu bulması üzere zayıf tabanda sarsıntı dalgaları çok daha ileriye şiddetli bir biçimde yayılabiliyor. Zayıf yerde, deniz kenarı, göl kenarı, alüvyal alanlar üzerinde hissediyorsanız zelzele üssünden çok daha uzaktan olmanıza karşın daha fazla sarsılıp hissedebiliyorsunuz. Hatta sağlam tabanlı bir yerde sarsıntı üssüne yakın olsa bile yıkım görülmezken, uzak aralıklarda zayıf tabanlı ve berbat yapıların bulunduğu yerlerde yıkımlar meydana gelebiliyor. Yapılması gereken şey şu; herkesin kendi binasını denetim etmesi ve olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemleri alması gerekiyor. Bu manada hepimizin yapması gereken şey oturduğumuz tabandan ve yaşadığımız binadan emin olmamız gerekiyor”
