‘Sessiz istifa ‘ Pandemi devrinde ABD’de ortaya çıkan sonra dünya geneline yayılan bir akım vardı Pendik Escort ‘Büyük istifa ‘ Artık öbür bir akıma kapıldı dünya ismi ‘sessiz istifa’ Kimler ortasında yaygınlaşıyor nereye kadar sarfiyat Bu akımı Sessiz sıvışma diye isimlendiren Altınbaş Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Kartal Escort Prof Dr Hayri Kozanoğlu ‘na sordum
‘ Sessiz istifa’ Tarif olarak misyonundan istifa eden birini tabir ediyor üzere görünse de aslında şahısların yalnızca misyon tarifinde yer alan misyonları yerine getirmesi Tuzla Escort ve öteki tüm sorumlulukları reddetmesi olarak tanım ediliyor Buna ne sebep oldu
Öncelikle quite quitting kavramının Türkçede sessiz sıvışma yahut sessiz savsaklama diye karşılanabileceğini düşünüyorum zira bu eğilim Teksas Üniversitesi Anadolu Yakası Escort Profesörü Anthony Klotz un great resignation büyük istifa kavramıyla yakından ilintili Pandemi periyodunda bilhassa 50 yaş üstü çok sayıda insan işgücü piyasasından çekilmiş Örneğin ABD de 4 5 milyon civarında İstanbul Escort insan ya eski işlerine dönmemiş ya da iş aramaktan tümüyle vazgeçmişti Pandemi öncelikle insanlarda depresyon anksiyete gerilim yaratmış tecrit süreci kimi kimselerde toplumsal hayattan büsbütün uzaklaşma eğilimlerini tetiklemişti Bir tarafıyla de pandemi sürecinde hepimiz hayatın manası özel yaşam profesyonel meslek istikrarı üzerinde daha fazla düşünme imkanı bulduk Kimilerimiz insanın iş hayatında bu kadar paralamasının anlamsız olduğu sonucuna vardık
En çok kim bu türlü düşündü
Özellikle gereğince tasarrufu bulunduğunu düşünen artık mesleklerinde yeni bir sıçrama bahtı kalmadığı sonucuna varan artık en genci 60 ına merdiven dayamış baby boomer nesli mensupları kesin emeklilik kararı verebildiler Esasen araştırmalar iş hayatında son demlerini yaşayan bu nesil bir yana bırakılırsa X Y Z nesillerinin işe bağlanma konusunda farklı bir davranış sergilemediğini ortaya koyuyor Böylece işgücü arzında bir daralma ortaya çıktı ve çalışanların patronlar karşısında pazarlık güçleri arttı Sessiz sıvışma da işte bu türlü bir konjonktürün eseri Çalışanlar işlerini aksatmadan yapsa da ekstra bir uğraş göstermiyor bulundukları konumun gerektirdiği sorumluluğun daha fazlasını üstlenmiyor Ne mesai saatleri dışında ofiste kalmayı istiyor ne de konutundan maillere Whatsapp iletilerine karşılık veriyor
Birçok kişi için de mesai saati uzadı aslında
Tabii pandemi sürecinde konuttan çalışma imkanı bulanlar yolda geçen vakti tasarruf etmeleri de mazeret edilerek daha uzun vakit mesai yapmak zorunda bırakıldı Online çalışıyorum fakat kendime ayıracak vaktin daraldı yakınmalarını çokça işittik Beşerler da ofis ortamı dışında denetim ve nezaret düzeneklerinin ister istemez gevşemesi karşısında işin gerektirdiği minimumların ötesine taşmama refleksi gösterdi Bu alışkanlık post pandemi devrine de taşındı Aslında kişinin bir fiyatlı olduğunu unutup işle özdeşleşmesi vakit yer tanımadan büyük bir şevkle çalışması bilgi ve enformasyon teknolojisinin merkezi Silikon Vadisi kültürü diye de anılıyor Lakin verimlilik ile fiyat ilişkisinin kopması şirketlerinin karları patlama gösterse de maaşların ve toplumsal hakların paralel biçimde gelişmemesi de ister istemez bir isteksizliğe yol açıyor Silikon Vadisi ne öykünenlerin sayısını azaltıyor Pandemi devrinde online satışları artan market zincirleri lojistik şirketleri depolama hizmetleri elektronik mobilya ve beyaz eşya dallarında paralel fiyat artışları gözlenmedi Kapitalizm insanlara protestan çalışma ahlakı çerçevesinde daha konsantre ve daha çabalı çalışmayı öğütlerken kişi emeğinin eseriyle geliri ortasındaki kopukluğu fark edip Marx ın yabancılaşma kavramını doğrular biçimde işten ve işyerinden soğuma eğilimi gösterebiliyor Bu genel eğilimlerin pandemi periyodunda belirginleşmesinin quite quitting in yaygınlaşmasını getirdiğini söylemek imkanlı
Sürdürülebilir bir durum mu
Bilindiği üzere bir global enflasyon dalgası yaşanıyor Buna reaksiyon olarak da başta ABD Merkez Bankası FED seri faiz artışlarına gidiyor Fiyat artışları görece hızlansa da hala enflasyonun altında Emek arzının daralması nedeniyle de emek bölümünün pazarlık gücü artmış durumda Ne var ki faiz artışları büyük olasılıkla ekonomik yavaşlamaya ve işsizlikte sıçramaya yol açarak Bu türlü bir periyoda girilirse de birinci işten çıkarılanlar işleri yavaştan alanlar çabasız çalışanlar olacak Bir manada patronlar bir karşı reaksiyon gösterecek çalışanların artık quite quitting e yönelme lüksü kalmayacak Lakin burada kıymetli bir noktanın altını çizmek kıymetli
Nedir o
Quite quitting yalnızca beyaz yakalı çoğunlukla online çalışılan eğitimli profesyonel bölümlerin istihdamı için kelam konusu olabilir Bir bilgisayar programcısı hukuk ofisi çalışanı reklamcı muhasebeci vb işleri pekala ağırdan alabilir Lakin otomotiv dalında ve besin paketlemesinde montaj çizgisinde çalışan bir emekçinin bir kuryenin bir kafedeki baristanın yahut bir garsonun bu türlü bir tercih hakkı zati yoktur Kendi hesabına çalışan bir esnafın sokak satıcısının tamircinin işi savsaklaması ise haliyle kendi zararınadır
Kendi hesabına çalışan birinin bunu yapamayacak olması bu yeni akımla ilgili bize ne söylüyor
Kendi hesabına çalışan esnaf sokak satıcıları berber terzi üzere meslek mensupları aslında pandemi periyodunda en önemli mal ve hijyen şartları ile karşılaşan kümeler oldu Online alışveriş insanların tek bir markette tüm gereksinimlerini karşılama isteği bu kesitleri vurdu Berberler spor salonları kültür sanat faaliyetleri evvel pandemi sürecinde kapanmak zorunda kaldı Artık de enflasyon nedeniyle insanların bütçelerini mecburî harcamalara ağırlaştırmaları nedeniyle gelir kaybına uğruyorlar Muhtemelen quite quitting kavramı onlara fantezi gelecek acı acı gülümsemelerine yol açacaktır
Pekala bu eğilim Türkiye’de de gözleniyor mu
Öncelikle bizde işsizlik oranı hiçbir vakit tek hanelilere düşmedi En son açıklanan temmuz 2022 izafi düşük işsizlik oranı bile yüzde 10 1 İş bulmaktan umudunu kesenlerin iş aramadığı halde çalışırım diyenlerin tam vakitli çalışmak istediği halde kısmi vakitli çalışanların da hesaba katıldığı atıl işgücü oranı ise yüzde 22 5 Birincisi bizim ülkede ekmek aslanın ağzında insanların işi ağırdan alma üzere bir talihleri yok İkincisi pandemi periyodunda ABD İngiltere gibisi ülkeler üzere cömertçe nakit transferleri yapılmadığı için bireylerin tasarrufları artmadı çalışmadan yaşama imkanı ortaya çıkmadı Hasebiyle büyük istifa olgusu bizde pek gözlenmedi Yalnızca emekliliğini biraz öne çekip kıyı kasabalarına yerleşenlere rastlandı Oldubitti fiyatların düşüklüğü satın olma gücünün zayıflaması çalışma kaidelerinin zorluğu ulaşım müddetinin uzunluğu nedeniyle motivasyonu düşük işçiler esasen bulunuyor Fakat ülkemizdeki bu yapısal sorunu dünyada yeni yükselen quite quitting dalgasıyla bağdaştırmanın pek hakikat olduğunu düşünmüyorum
Seçim iktisadı sonlu uygunlaştırma getirir, kalıcı olmaz
Türkiye’de emek sınıfını bugünden daha güç günlerin beklediğini söylemek mümkün mü
GSYH bilgileri tüm dünyada emek gelirlerinin düştüğünü gelir ve servet dağılımının bozulduğunu kârların bilhassa finansal çıkarların arttığını gösteriyor Türkiye de ise GSYH içerisinde emek gelirlerinin hissesi en son datalarla yüzde 25 e kadar gerilemiş durumda Önümüzdeki periyotta bilhassa AB bölgesinde sakinlik kaynaklı ihracatın düşmesi imalat sanayi üretimi ve istihdamının daralması mümkün İç piyasada da pandemi devrinde kapanma nedeniyle artan sonra enflasyondan korunma emelli sürat kesmeyen otomobil beyaz eşya mobilya talebinin daralması kelam konusu Zati düşen sendikalaşma oranları da göz önüne alınırsa emek bölümünü güç günler beklediği söylenebilir Seçim iktisadı ömürlerinde hudutlu iyileştirmeler getirse de kalıcı olmayacaktır Lakin kendi uğraşlarıyla daha değerli haklar kazanabilirler