Müstakil Endüstrici ve İş Adamları Derneği’ne (MÜSİAD) bağlı Stratejik Araştırmalar Kurulu ve Ekonomik Araştırmalar Ünitesi tarafından hazırlanan MÜSİAD 2022 İktisat Raporu’nda zekat toplama ve dağıtma süreçlerinin finansal sisteme dahil edilmesi istendi.
Türkiye’nin dünyanın ‘ilk 10 ekonomisi‘ içinde yer alması için 15 teklifin yer aldığı raporun sunumunu yapan MÜSİAD Genel Lideri Mahmut Asmalı, “Gerek vakıflarca gerekse ferdi olarak gerçekleştirilen zekat toplama ve dağıtma süreçlerinin, gelişen finansal teknoloji yardımıyla şeffaf biçimde finansal sisteme entegrasyonu sağlanmalıdır” dedi.
Asmalı’nın ‘yerli ve ulusal ürün’ vurgusuyla sunduğu raporda şu teklifler yer aldı:
Sektör bazlı stratejik plan takvimi: “Türkiye, birinci 10 iktisat amacında her bir kesimi ile var olmak için kesim bazlı stratejik planlarını bir takvime bağlı olarak oluşturmalıdır. İktisadın tüm segmentleri için siyasetler geliştirilmeli, takvim içinde belirlenen maksatlara yönelik süreçler takip edilmeli ve gerçekleşmesi sağlanmalıdır.”
Önceliklerin belirlendiği sistematik bir yol haritası: “Kendine yeten iktisat ve cari fazla amacına ulaşmak için, ekonomik gayelerin öncelik sıralaması belirlenmeli ve sistematik bir yol haritası ilan edilmelidir. Böylelikle öngörülebilirlik artacak ve ulaşılmak istenen maksatların akamete uğramaması temin edilebilecektir.”
Ekonomi bilim şurası oluşturulmalı: “İçerisinde alanında uzman akademisyenlerin bulunduğu “Ekonomi Bilim Kurulu”nun oluşturulması, iktisat idaresinin tüm piyasa aktörleri ile dinamik bir yönetişim sergilemesine, süreçlerin takibine ve ekonomik ünitelerle tesirli bir bağlantının sağlanmasına katkıda bulunacaktır.”
Finansta bir pazar değil, konut sahibi pozisyonuna gelinmeli: “Türkiye temel sorunu olan finansal kırılganlıklarından kurtulmak için finansta bir pazar değil, konut sahibi durumuna gelmelidir. İstanbul Finans Merkezi projesi ve iştirak finans ekosisteminin geliştirilmesi, bu gayeye katkı sağlayacak ögeler ortasında yer almaktadır. Çok kıymetli bir fırsat penceresi açıyor. Coğrafik, kültürel ve dini avantajlarıyla stratejik bir merkez olarak konumlandırabilecek İslami finans, bu bağlamda belirleyici bir rol oynayabilir.”
Faizle çaba programı: “Türkiye; İslami finansa örneklik oluşturacak halde kapsamlı bir ‘faizle gayret programı’ ile alternatif İslami finans metotlarının geliştirilmesi öncelemelidir. Bu bahiste hükümetin çalıştığını biliyoruz.”
Faizsiz finans kanunu ve öteki kanun ile yönetmelikler: “Finans ekosistemin tamamını yani bankacılık, sermaye piyasaları, sigorta, BES ve başka finansal kuruluşları kapsayıcı nitelikli Faizsiz Finans Kanunu hayata geçirilmelidir. Faizsiz Finans Kanunu’nun yanı sıra Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Vergi Kanunu üzere temel iktisadi, ticari ve mali alanları düzenleyen öbür kanun ve yönetmeliklerin de gözden geçirilip faizsiz prensipleriyle uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir.”
‘İslami finansal çözümler’
Zekat toplama ve dağıtma süreçlerinin finansal sisteme entegrasyonu: “Gerek vakıflarca gerekse ferdî olarak gerçekleştirilen zekât toplama ve dağıtma süreçlerinin, gelişen finansal teknoloji yardımıyla şeffaf biçimde finansal sisteme entegrasyonu sağlanmalıdır.”
Defi uygulamaları ve Neobank: “Defi uygulamaları ve Neobank’ın getirdiği fırsatlar, alternatif İslami finans ve iştirak bankacılığı açısından değerlendirilmeli ve desteklenmeli.”
İslami finansal tahlillerin çeşitlendirilmesi: “Eximbank, Kalkınma Bankası üzere finans ekosisteminin modülü olan kamu kurumları, İslami finansal tahliller üretip kesime sunmalıdır. Meselâ, MÜSİAD’ın 2015 yılından bu yana muvaffakiyetle uyguladığı Karz-ı Hasen Sandığı modellenebilir.”
KOBİ’lerin finansman imkanları: “KOBİ’lerin finansmanı, istihdamın korunmasında stratejik ehemmiyete sahip olduğu için ithal ikameci KOBİ’ler ile ihracatçı KOBİ’ler için finansman imkânlarının farklılaş tırılmasını ve genişletilmesini sağlayacak önlemler alınmalıdır.”
Selektif kredi siyaseti: “Üretim, istihdam ve ihracat üzerindeki konjonktür kaynaklı mümkün olumsuz tesirlerin azaltılmasına katkı sağ layabilecek selektif kredi siyasetinin; dal, firma ve proje bazlı olarak sürdürülmesi planlanmalıdır.”
Makro ihtiyati önlemler: “Kredi genişlemesinin bilhassa arzı ve ihracatı artıracak ya da ithalata bağımlılığı azaltabilecek ticari kredilere yönlendirilmesi için gereken makro ihtiyati önlemlere başvurulmalıdır.”
Ücretler düzeyi: “Ücretler düzeyi, emeğin ulusal gelirden aldığı hissenin düştüğü göz önüne alınarak yıpranmayı engelleyici önlemlerle satınalma gücünü koruyacak biçimde taşınmalıdır. Fiyat ilgisi ileriye dönük olarak da enflasyon etrafında değil; üretilen gelirden aldığı hisse bağlamında ele alınmalıdır. Böylelikle Türkiye, dünya sıralamasında hak ettiği pozisyonu alırken gelir adaletini de koordineli olarak sağlayabilecektir.”
Hukuki altyapı: “Sermayenin, emeğin üretim sürecine katılarak kârdan hisse alacak halde hak ettiği geliri elde etmesine yönelik taban hazırlanmalıdır. Proje iştiraklerini, katma kıymetli emeğe yönelik hisse ve opsiyonları mümkün kılacak kâfi türel altyapı sağlanmalıdır.”
Dezenflasyonist tesir: “Küresel yavaşlama beklentisi ve Fed’in bilançosunu küçültmeye başlaması, güç ve emtia fiyatlarını aşağı çekip Türkiye için dezenflasyonist bir tesir oluşturabilecektir. Bu gelişmelerin baz tesiriyle de birleşeceği düşünüldüğünde Türkiye yanlışsız siyasetlerle yapan sonuçlar elde etmek için değerli bir fırsat yakalayacaktır.”
