Mısır Meclisinin 20 Aralık’ta prensipte onayladığı yasa tasarısı, Süveyş Kanalı Yönetimi’ne ilişkin bir fon oluşturulmasını ve bu fonun, Süveyş Kanalı Yönetimi’nin elde ettiği gelire katkı sunmasını ve yatırımlarında sürdürülebilir kalkınma sağlanmasını öngörüyor. Lakin sözkonusu tasarı, yerli ve yabancı sermaye kümelerinin Süveyş Kanalı’nın idaresinde tesirli olabileceği tarafındaki telaşları de beraberinde getirdi.
Mısırlı yetkililer ise kanunla Süveyş Kanalı’nın gelirine “katkı sunulması ve yatırımlarında sürdürülebilir kalkınma sağlanmasının” amaçlandığını söz ediyor. Tasarıda Süveyş Kanalı Yönetimi’ne, “sabit ve taşınabilir mallarını satma, satın alma, kiralama, işletme ve bunlardan kurumun geleceği için yararlanma izni” tanınıyor.
Kamu kaynakları
Mısır Meclis Lideri Hanefi Cibali, yasa tasarısının oylandığı 20 Aralık’ta yaptığı açıklamada, “Süveyş Kanalı, görmezden gelinemeyecek bir kamu malıdır” tabirlerini kullandı.
Genel heyette kanala ait yasa tasarısının oylaması sırasında konuşma yapan Cibali, düzenlemeye ait, “Süveyş Kanalı’nı etkileyen bir karar içermiyor. Çünkü (Süveyş Kanalı) devlete ilişkin bir kamu malıdır ve satılması kelam konusu değildir” diye konuştu.
Kanal ‘arka kapıdan’ satılıyor eleştirileri
Mısır Bakanlar Heyetinden tıpkı gün yapılan yazılı açıklamada, Süveyş Kanalı’nın “arka kapıdan satıldığı” tarafındaki savlar yalanlandı. Açıklamada, “(Süveyş Kanalı) Büsbütün Mısır devletine ilişkin ve onun egemenliğine tabi kalacaktır. Çalışanlar, teknisyenler ve yöneticiler dahil olmak üzere Süveyş Kanal Yönetimi’nin tüm işçisi Mısır vatandaşı olmaya devam edecek” tabirleri kullanıldı.
‘Düzenlemenin maksadı kalkınmayı artırmak’
Süveyş Kanalı Yönetimi Lideri Usame Rabi, yansıların akabinde düzenlediği basın toplantısında, tasarıyla sürdürülebilir kalkınma kapasitesini artırmak için bir fon oluşturulmasının yanı sıra acil krizlere müdahalede bulunmayı ve kanal ismine birtakım iktisadi faaliyetler yürütmeyi amaçladıklarını belirtti.
Süveyş Kanalı Yönetimi’nin gelirlerinin devlet bütçesine aktarılması sebebiyle kuruma ilişkin bir fon bulunmadığını kaydeden Rabi, tasarının yasalaşmasıyla birlikte kuruma bu imkanın sağlanacağına işaret etti.
Geçiş yapan gemi sayısı ve gelirleri artıyor
Rabi’ye nazaran, Mısır devlet hazinesinin yıllık gelirine yaklaşık yüzde 1,5 katkı yapan Süveyş Kanalı, istikrarlı bir döviz kaynağı olarak görülüyor. Süveyş Kanalı’ndan geçen gemi sayısının da geçen yıla nazaran yüzde 15 arttığını aktaran Rabi, bu sene toplam 23 bin geminin kanalı kullandığını belirtti.
Rabi, kanalın geçen yılki gelirinin 6 milyar 300 milyon dolar iken, bu yılki gelirin 7 milyar 900 milyon dolara ulaştığını aktardı. Rabi ayrıyeten, gelecek yıl kanalın 8 milyar doların üzerinde gelir getirmesini öngördüklerini söyledi. Süveyş Kanalı Yönetimi Lideri Usame Rabi, kanalı kullanan gemilerin sayısında da yüzde 15 artış olduğunu, bu yıl kanalı yaklaşık 23 bin 400 geminin kullandığını açıkladı.
Asya’yı Avrupa’ya bağlıyor
Dünyanın en değerli deniz geçiş yollarından biri olan Süveyş Kanalı güzergahından global ticaretin yaklaşık yüzde 12’si yararlanıyor. Kanal vasıtasıyla Asya’nın büyüyen üretim gücü Avrupa’ya deniz yoluyla ulaşıyor.
Süveyş Kanalı Yönetimi’nin bilgilerine nazaran, global konteyner ticaretinin yüzde 24’ü bu geçiş yolundan sağlanırken, Asya ve Avrupa ortasındaki konteyner ticaretinin tamamı kanal aracılığıyla yapılıyor.
150 yıldan uzun müddettir hizmet veren Süveyş Kanalı, Asya ve Avrupa ortasında seyahat eden gemilerin seyahatinin arası binlerce kilometre kısaltmasıyla biliniyor.
