Bu yıl Katar’ın başşehri Doha’da düzenlenen Dünya Kupası’nda yarı finale kadar çıkan birinci Afrika ülkesi olan Fas, bu akşam Türkiye saatiyle 22:00’de Fransa ile karşı karşıya gelecek. 2022 FIFA Dünya Kupası’nda son şampiyon Fransa ile turnuvada tarih yazan Fas, yarı final maçında bugün karşı karşıya gelecek.
Al Bayt Stadı’nda oynanacak ve Meksikalı hakem Cesar Ramos‘un yöneteceği çaba, saat 22.00’de başlayacak.
Turnuva tarihinde ilk
İki ülke turnuva tarihinde birinci defa karşılaşacak. Bu çeşidi geçen kadro, Arjantin-Hırvatistan maçının galibiyle pazar günü final maçına çıkacak. D Kümesi’nde yer alan Fransa, birinci maçında Avustralya’yı 4-1, ikinci maçında da Danimarka’yı 2-1 yenerek son 16 çeşidini garantilerken, son maçında Tunus’a 1-0 mağlup oldu. Son 16 cinsinde Polonya’yı 3-1’lik skorla geçen “Horozlar”, çeyrek finalde ise İngiltere’yi 2-1 yenerek yarı final biletini aldı.
Turnuvanın sürpriz grubu Fas ise golsüz Hırvatistan beraberliğiyle başladığı 2022 Dünya Kupası’na damga vurdu. Belçika’yı 2-0, Kanada’yı 2-1 yenerek kümeden önder çıkan “Atlas Aslanları”, son 16 tipinde İspanya’yı penaltı atışlarıyla 3-0 mağlup etti. Çeyrek finalde Portekiz’i 1-0’lık skorla konutuna gönderen Fas, turnuva tarihinde yarı finale çıkan birinci Afrika ülkesi olarak büyük bir muvaffakiyete imza attı. Kanada karşısında kendi kalesine attığı gol dışında rakiplerine geçit vermeyen Fas, turnuvanın elemeleri ve Dünya Kupası’nda 13 maçtır yenilmiyor.
Son şampiyon Fransa ile yarı final
Fas, artık, “sömürgeci ülkelere” karşı yeni bir tarihi zafer peşinde. Yarı finalde son Dünya Kupası şampiyonu Fransa ile eşleşen Fas, galip gelerek finalde Arjantin’in rakibi olmayı hedefliyor. Maç esnasında ve sonrasında çıkabilecek olaylardan telaş eden Fransa, 5 bini başşehir Paris’te olmak üzere ülkede 10 bin polis ve jandarma görevlendirdi. Fas’ı 1912-1956 yıllarında sömürge yönetimine
(Fas Fransız Protektorası*) alan Paris idaresinin Kuzey Afrika bölgesindeki ülkelerle kanlı bir sömürge geçmişi bulunuyor.
1912-1956 yılları ortasında Fransız ve İspanyol himayesinde kalan Fas, 1956’da tekrar bağımsızlığına kavuşmuştu. Ülke, iki meclisli parlamenter monarşi rejimiyle yönetiliyor. Kral, Başkomutan, Yüksek Güvenlik Kurulu Lideri ve Genelkurmay Lideri ve “İnananların Emiri” sıfatıyla tıpkı vakitte ülkenin dini önderi pozisyonunda.
Fransa’nın geçen yıl Cezayir, Tunus ve Fas vatandaşlarına yönelik vize kısıtlaması getirmesi bu ülkelerle bağlantılarında yine tansiyona neden olmuştu.
*1912 Fes Antlaşması ile kurulan ve 2 Mart 1956 tarihinde Fas’ın bağımsızlığını ilan etmesine kadar süren Fransa’nın bir himaye idaresidir. Himaye bugünkü Fas topraklarının büyük çoğunluğu olan Taza Koridoru ile Draa Irmağı ortasındaki kısmından oluşmaktaydı.
Fransa sömürgesine karşı uğraşın sembolü
Fas ulusal hareketlerinin ortaya çıkmaya başladığı 1930’lu yıllarda futbol, ülkenin ulusal ve kültürel kimliğinin korunmasında aktif bir rol oynadı. Fas’ı 1912’de sömürge topraklarına katan Fransa’nın ülkede aktifliğini sürdüren seçkinleri, kurdukları spor kulüpleri ve futbol ekipleriyle hem halk nezdinde sömürge güçlerini hissettirmeyi hedefliyor hem de ülkenin kültürel değişimini hızlandırmayı hedefliyordu.
Faslılar tarafından 1930’da kurulan El-Mağrib El-Ribati ve 1938’de lisansı çıkarılan El-Mağrib El-Beydavi ekipleri ise ülkenin ulusal kimlik ve kültürünü referans alan isimleriyle Fransızların kurduğu kulüplere karşı bağımsızlık uğraşı periyodunda adeta sembol oldular.
Portekiz zaferi
Fas, çeyrek finalde yıldız futbolcu Cristiano Ronaldo‘nun forma giydiği Portekiz’le karşılaştı. Bu çeşitte da muvaffakiyetini sürdüren Fas, Portekiz’i Youssef En Nesyri‘nin golüyle 1-0 yenerek ismini yarı finale yazdırdı.
Fas’ın İspanya üzere Kuzey Afrika’da sömürge geçmişine sahip Portekiz’i elemesi tarihi Vadisseyl Savaşı’nı da hatırlattı. Fas’ın Saadi Sultanlığı ve Portekiz Krallığı ortasında 1578’de yapılan savaş, Osmanlı Padişahı 3. Murat‘ın 10 bin yeniçeri ve 34 sahra topuyla takviye verdiği Saadi Sultanlığı’nın zaferiyle sonuçlanmıştı.
Turnuvada Belçika, Kanada, İspanya ve Portekiz’i mağlup eden Atlas Aslanları’nın gol ve galibiyet sonrasında şükür secdesi yapmasının yanı sıra Filistin bayrağı açması da büyük ilgi gördü.
Fransa’da polis müdahalesi
Fransa’nın başşehri Paris’te, Fas’ın 2022 Dünya Kupası’nda yarı finale yükselmesini kutlayan kimi taraftarlar ile polis ortasında gerginlik yaşandı.
Fas’ın Portekiz’i 1-0 yenmesinin akabinde taraftarlar, zaferlerini kutlamak için Paris’in ünlü caddesi Şanzelize’ye akın etti. Kutlamalar sürerken kimi Fas taraftarları ile polis ortasında gergin anlar yaşandı. Polis, taraftarlara göz yaşartıcı gazla müdahale etti.
Portekiz zaferinin akabinde Fransa sokaklarına yansıyan bu imgeler, bu akşamki maç sonrası için ise Paris’te kaygı yarattı. Ülke, şimdiden binlerce polis ile güvenlik tedbirlerini artırmış durumda
İspanya’ya karşı büyük zafer
Fas, küme kademesinin akabinde son 16 cinsinde kupanın favorilerinden, kuzey komşusu İspanya ile eşleşti. Olağan müddeti ve uzatma kısmı 0-0 berabere biten maçta Fas, İspanya’yı penaltılarla 3-0 yendi.
Fas’ın bu başarısı büyük coşkuyla kutlanırken, penaltılarda zaferi getiren son golün Madrid doğumlu Eşref Hakimi ile gelmesi toplumsal medyada yankı buldu. Atlas Aslanları’nın galibiyeti, 300 bini İspanya vatandaşı olan 1 milyonun üzerinde Faslının yaşadığı İspanya’nın birçok kentinde sevinç şovlarıyla kutlandı.
Kuzey Afrika’da Fas’ın çeşitli bölgelerini 15. yüzyıldan bu yana sömürge idaresine alan, Melilla ve Ceuta kentlerinde denetimi hala elinde tutan İspanya’nın yenilgisi, futboldaki zaferin tarihi boyutunu da gündeme taşıdı.
