Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde vazifeli öğretim üyesi Dr. Hakan Erdoğan, TÜİK tarafından açıklanan datalara nazaran Kocaeli genelinde bulunan binaların yüzde 51,5’inin eski sarsıntı yönetmeliğine nazaran inşa edildiğini ve mümkün bir zelzelede risk teşkil ettiğini söyledi. 1999 yılında yaşanan sarsıntıdan sonra inşaat dalında önemli basamaklar kaydedildiğini belirten Dr. Erdoğan, “Vatandaşlarımız lisanslı kurumlara başvurarak yapılarının mevcut zelzele riski durumunu yeni yönetmelik kriterlerine nazaran düzenleyebilirler, bunu talep edebilirler. İzlenecek olan bu adımlarla bir arada sarsıntı esnasında oluşacak can ve mal kaybı riskini en aza indirmenin yoluna gidebilirler” dedi.
Binalar muhtemel sarsıntılara büyük risk taşıyor
Kocaeli’de 1981 ile 2000 yılı ortasında inşa edilen konutların sayısı 204 bin 950. Kocaeli’de, 1999 sarsıntısının akabinde değişen yönetmeliğin tarihi olarak kabul edilen 2001 yılı ve sonrası inşa edilen konut sayısı ise 292 bin 196 adet. 45 bin 922 binanın ise ne vakit yapıldığı bilinmiyor. Kocaeli’de üretim yılı bilenmeyen binaların sayısının da eklenmesiyle toplam konutların yüzde 51,5’i eski yönetmeliğe nazaran inşa edilen binalardan oluşuyor. Hem eski yönetmeliğe nazaran inşa edilmesi, hem 1999 yılında iki büyük zelzele görmesi hem de vakte bağlı yaşanan tahribat nedeniyle bu binalar mümkün bir sarsıntıda büyük risk teşkil ediyor.
‘Binaların da bir ekonomik ömrü var’
İnşaat bölümünde değişen yönetmelikler ve gelişen teknolojiyle birlikte kıymetli değişiklikler yaşandığını tabir eden Kocaeli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde misyonlu öğretim üyesi Dr. Hakan Erdoğan, “Deprem baktığımız vakit ülkemizin bir gerçeği. Ülkemizin büyük bir kısmının zelzele riski altında olduğunu söyleyebiliriz. Bu manada zelzeleye dair ülke olarak bir hassasiyetimizin de olduğunu söylememiz lazım. Buradaki en büyük handikabımız, zelzelenin bir tabiat olayı olduğunu ve muhakkak aralıklarla tekrar ettiğini unutmamak gerekiyor. Buna dair de gerekli tedbirleri almamız, gerekli adımları atmamız gerekiyor. Bina bazlı baktığımızda ise aslında binaları da günlük hayatımızda kullandığımız araç-gereçlerle özdeşleştirebiliriz. Onların da bir ekonomik ömrü var, onların da yıpranma durumu oluyor. Bu biçimde düşünmemiz gerekir. Vakte bağlı bu binalarda yıpranmalar, deformasyonlar meydana gelebiliyor. Binaların yapıldığı yıl itibariyle kullanılan imal teknikleri ve materyal kalitesinde farklılıklar gözlenebiliyor. Teknolojinin gelişmesiyle hem gereç kalitesi açısından hem de imal teknikleri açısından daha düzgün bir seviyeye geldik. Mevcut yapılar için önemli manada bir risk durumunun olduğunu söylemek gerekir” dedi.
‘Gölcük zelzelesini milat olarak kabul edebiliriz’
1999 yılında meydana gelen Gölcük zelzelesinin akabinde inşaat bölümünün yönetmelik değişikliğine gittiğini söz eden Dr. Hakan Erdoğan, “Hem kullanılan materyal kalitesi açısından hem de üretim teknikleri ve tasarım kuralları açısından bilhassa 1999 yılında yaşanan sarsıntıdan sonra inşaat bölümünde önemli basamaklar kaydettiğimizi söylemek mümkün. Bu noktada tahminen de 1999 Gölcük sarsıntısını bir milat olarak kabul edebiliriz. Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan bir tanesi, 1999 yılı yahut daha öncesinde yapılan mevcut yapıların durumu ele alınabilir. Yakın vakitte TÜİK’in de açıklamış olduğu bilgilerde bilhassa Kocaeli bölgesindeki yapıların yüzde 51.5’inin muhtemel bir zelzele durumunda riskle karşı karşıya olabileceğine dair bir vurgu var” dedi.
Konutlar için ferdi önlemler de alınabilir
Vatandaşların binalarının güvenliği konusunda tereddüt yaşamaları durumunda bakanlık tarafından yetkilendirilen firmalara risk tahlili yaptırabileceklerini de anlatan Dr. Erdoğan, “Bu manada alışılmış ki bakanlığın ve mahallî idarelerin de halihazırda çalışmaları yapılmakta ve kentsel dönüşüm uygulamalarıyla risk teşkil eden bölgelerde gerekli risk tespitlerinin yapılıp dönüşüm emelli faaliyetlerin sürdürüldüğüne de şahit oluyoruz. Bakanlığın ve mahallî idarelerin yürütmüş olduğu çalışmaların dışında da vatandaşlarımızın kişisel olarak yeniden bakanlığın yetkilendirmiş olduğu lisanslı kurumlara başvurarak yapılarının mevcut sarsıntı riski durumunu aktüel yönetmelik kriterlerine nazaran düzenleyebilirler, bunu talep edebilirler. İzlenecek olan bu adımlarla birlikte zelzele esnasında oluşacak can ve mal kaybı riskini en aza indirmenin yoluna gidebilirler”
