Fotoğraf: İsrail Eski Eserler Bakanlığı
Bilinen birinci alfabeyle yazılmış en eski okunaklı cümle, MÖ 1700’lü yıllardan kaldığı düşünülen bir bit tarağı üzerinde bulundu.
Sivri uçlu fildişi tarağın üzerinde “Bu dişler, saç ve sakal bitlerini kökünden söksün” yazıyor.
The Guardian’da yer alan Independent’ın aktardığı habere nazaran eşsiz buluntu, Yehuda Krallığı’nın en kıymetli ikinci kenti olarak bilinen Lachish’te yapılan hafriyatlarda ortaya çıkarıldı.
Buluntu, insanların aslında binlerce yıldır bitlere karşı çaba ettiğini ve fildişi taraklara sahip en varlıklı bölümlerin bile bitlenmekten kaçamadığını gösteriyor.
Antik Yahudi kenti Lachish’teki kazılara liderlik eden Prof. Dr. Yosef Garfinkel, “Bu yazıt çok insani” diye konuştu.
Kudüs İbrani Üniversitesi’nde vazife alan arkeolog, “Tarağınız var ve tarakta saç ve sakaldaki bitleri yok etme dileğiniz yazıyor” diye ekledi:
Bugün spreylerimiz, çağdaş ilaçlarımız ve zehirlerimiz var. Geçmişte bunlar yoktu.
Bilinen en eski alfabeye ait
3,5 santimetreye 2,5 santimetre boyutlarındaki tarak, aslında 2017’de gün yüzüne çıkarılmıştı. Lakin tarağın üzerindeki yazıların tahlili oldukça uzun sürdü.
Buluntuyu inceleyen uzmanlar, taraftaki işaretlerin yaklaşık 3 bin 800 yıl evvel ortaya çıkan ve en eski alfabe diye nitelenen Kenan yazısı olduğunu doğruladı.
Araştırmacılar, karbon tarihleme prosedürüyle tarağın tam olarak ne vakit yapıldığını öğrenmeye çalışsa da gayretler net sonuç vermedi.
Ancak tarihi metinleri ve öbür ipuçlarını göz önünde bulunduran grup, tarağın MÖ 1700 civarında yapıldığını varsayım ediyor.
Tarak aşınmış ve dişlerinden birçoğunu kaybetmiş durumda. Tekrar de geriye kalan izler, dolaşık saçların ayrılması için 6 geniş aralıklı dişe ve bitleri ayıklamak için de 14 dar aralıklı dişe sahip olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılara nazaran eski taraklar tahtadan, kemikten ve fildişinden yapılıyordu. Fildişinden yapılan eşyalarsa zenginlik göstergesiydi.
