Gözler İstanbul’un yanıbaşındaki büyük tehdite çevrildi. Herkes telaşlı herkes ne yapacağını araştırıyor. Oturduğu yaşadığı semtin zelzeleye karşı güçlü olup olmadığını anlamaya çalışıyor.
Olası İstanbul zelzelesinin yıkıcı tesirleri yaratacağı büyük felaket konusunda birbirinden farklı senaryolar var. Bunlar içinde başkalarına nazaran ağır basan senaryoya nazaran, binaların yüzde 26’sının hafif, yüzde 13’ünün orta, yüzde 4’ünün ağır hasar görmesi ve yüzde 17’sinin orta ve üstü hasarlanacağı varsayım ediliyor. Ağır hasar alması beklenen konut sayısının ise 211 bin olacağı iddia ediliyor.
Kahramanmaraş merkezli ve 11 ilin etkilendiği sarsıntılarda ise 821 bin bağımsız kısım, 279 binanın acil yıkılacak, ağır hasarlı ve orta hasarlı olduğu tespit edildi. 11 vilayetteki toplam konut sayısı ise 2.6 milyonun biraz üzerindeydi. Kabaca, sarsıntı bölgesindeki toplam konutların yüzde 31’i zelzelede ağır hasar aldı. Toplam 2.6 milyon konutun da 1.3 milyonun mecburî sarsıntı sigortası bulunuyordu. Yani, zelzele bölgesinde her iki konuttan birini DASK’ı bulunuyordu. Düne kadar da bölgeden 380 bine yakın konuttan DASK’a hasar ihbarı yapıldı ve karşılığında da DASK, 4 milyar lira hasar ödemesi yaptı. Varsayımı olarak da zarurî sarsıntı sigortalı konutlar için DASK, 26 milyar liralık ödeme yapacak.
Kahramanmaraş sarsıntısından yola çıkarak mümkün İstanbul zelzelesinde de konut hasarlarının yüklü DASK tarafından karşılanacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. İstanbul’da toplam konut sayısı 4.1 milyon adet ve bunların 2.7 milyonu zarurî sarsıntı sigortası ile sigortalı. Buna nazaran de İstanbul’da, toplam konutların yüzde 65’i zelzeleye karşı sigortalanmış durumda.
KORUMASIZ İLÇELER
Mesela, Çatalca’da, 27 bin bina olmasına karşın zelzeleye karşı sigortalı konut sayısı 10 binin biraz üzerinde. Sigortalılık oranı çok düşük; neredeyse bina başına bir zarurî zelzele sigortası bile düşmüyor. Emsal durum Ümraniye için de geçerli. 52 bin bina, 114 bin zelzele poliçesi var. Bina başına iki poliçe lakin düşüyor. Şile’de bina sayısının yarısı kadar DASK poliçesi var. Sultanbeyli de tıpkı durumda; 34 bine yakın bina var, hepi topu sigortalı konut sayısı 24 binin biraz üzerinde. Arnavutköy, Beykoz, Adalar birebir durumda.
BAZILARINDA DURUM İYİ
Tüm ilçelerde durum bu kadar makûs değil. Sigortalı konut sayısı yüksek olan ilçeler de var. Mesela, Bakırköy; 12 bine yakın bina ve 55 bin zelzele sigortalı konut var. Esenyurt’ta durum daha güzel; 38 binin üzerinde bina olmasına rağmen sigortalı konut sayısı neredeyse 194 bine yakın. Beşiktaş, Beylikdüzü, Kadıköy, Küçükçekmece; öteki ilçelere nazaran zelzeleye karşı sigorta muhafaza oranı yüksek olan ilçeler.
