Hükümetin basın ofisinden yapılan açıklamaya nazaran, İsrail-Lübnan ortasında ABD’nin arabuluculuğunda uzlaşı sağlanan deniz hudutlarının çizilmesine ait mutabakat özel hükümet oturumunda onaylandı.
Başbakan Yair Lapid, özel oturumun açılışında yaptığı konuşmada, “tarihi başarı” diye nitelediği mutabakatın İsrail’in güvenliğini güçlendirdiğini ve ülkesine “Hizbullah karşısında hareket özgürlüğü” sağladığını söyledi.
İsrail’de Savunma Bakanlığı, ordu, dış istihbarat servisi Mossad ve Ulusal Güvenlik Kurulu üzere güvenlik otoritelerinin muahedeyi “güvenlik muhtaçlıklarını karşıladığı için onayladığına” işaret eden Lapid, sürece katkıda bulunan yetkililere teşekkür etti.
Diplomatik bağlantıları bulunmayan savaş halinde oldukları Lübnan ile muahede imzalanmasını “diplomatik başarı” olarak niteleyen Lapid, bu mutabakatla Lübnan’ın İsrail’i tanıdığı iletisini verdi.
ABD’li diplomattan güvence
İsrail ile Lübnan ortasındaki deniz hududu muahedesinde arabulucu pozisyondaki ABD’li diplomat Amos Hochstein, İsrail’de 1 Kasım’da yapılacak seçimlerin sonucu ne olursa olsun, her iki ülke ortasındaki muahedeyi etkilemeyeceğini belirtti.
Hochstein, Beyrut’taki temasları kapsamında Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Başbakan Necib Mikati ve Meclis Lideri Nebih Berri ile görüştü.
Berri ile görüşmesinden sonra gazetecilere konuşan Hochstein, Lübnan ve İsrail ortasında bugün imzalanan deniz hududu mutabakatının İsrail’deki seçim sonuçlarından etkilenmeyeceğini, güçlü ve inançta kalacağını söz etti.
Anlaşmanın, ekonomik kriz ile 3 yıldır çaba eden Lübnan’ı olumlu etkileyeceğini savunan ABD’li diplomat, Lübnan hükümeti ve halkının mutabakattan yarar sağlayacağını lisana getirdi.
‘Hükümet haklı bulundu’
İsrail’in muahede sonunda kendisine kalacak Kariş doğalgaz alanında üretime başladığını aktaran İsrail Başbakanı, mutabakat gereği Lübnan’a kalan Kana doğalgaz alanından da yüzde 17 gelir elde edeceklerini lisana getirdi.
Lapid, muahedenin 15 gün evvel İsrail Meclisine sunulduğunu, burada Dışişleri ve Savunma Komitesi görüşüldüğünü, İstihbarat Alt Komitesinde de mutabakatın saklı kısımlarının istişare edildiğini aktardı.
İsrail’de muhalefetin muahedeyi hükümetin imzalamasına karşı İsrail Yüksek Mahkemesine verdiği itiraz dilekçelerine değinen Lapid, mahkemenin bu itirazları oy birliğiyle reddederek hükümeti haklı bulduğunu söyledi.
Lapid, konuşmasını, “İsrail, bugün güvenlik, ekonomik, diplomatik alanlarda kazandı. Herkese tebrikler” kelamlarıyla tamamladı.
Ortak merasim yapılmayacak
Diplomatik alakaları bulunmayan komşu iki ülkenin savaş durumda olmaları nedeniyle, mutabakat metnin takası için basına açık bir merasim düzenlenmeyecek. Lübnan ve İsrailli heyetler, Lübnan’ın güneyindeki Nakura bölgesindeki Birleşmiş Milletler Süreksiz Misyon Gücü’ne ilişkin karargahta yan yana gelmeden farklı salonlarda mutabakat nüshalarını takas edecek.
İsrailli müzakere heyetinin, İsrail’in kuzeyindeki Rosh HaNikra’da demeç vermesi ve Yair Lapid’in ABD’li arabulucu Diplomat Amos Hocshtein ile görüşmesi açıklanan programda yer aldı.
İsrail ile Lübnan’ı mutabakata götüren süreç
İsrail ile Lübnan ortasında yaklaşık 860 kilometrekarelik deniz alanı uyuşmazlığı bulunuyor. İki ülke de bu bölgenin kıta sahanlığında hak argüman ediyor. İsrail, Lübnan hükümetinin lisanslama sürecine başladığı 5 bloktan üçünün İsrail kıta sahanlığı hudut bölgesinde yer aldığını öne sürüyor. Lübnan tarafı ise tartışmalı bölgenin 2 bin 290 kilometrekare olduğunu savunuyor.
ABD arabuluculuğundaki dolaylı müzakereler, 5 Haziran 2022’de İsrail’in Kariş Gaz Alanı’ndan gaz arama ve çıkarma süreçlerini tamamlandığını duyurmasıyla sürat kazanmıştı.
Müzakerelerin sürat kazanmasının yanı sıra Lübnan’daki Hizbullah’ın İsrail’e yönelik hücum tehditleri de eş vakitli artmaya başlamıştı.
İsrail Başbakanı Yair Lapid, 11 Ekim’de, Lübnan’la deniz hudutlarının çizilmesi konusunda muahedeye vardıklarını bildirmişti. Lübnan Cumhurbaşkanlığı da İsrail ile deniz hududu çizimi müzakerelerinde arabulucu pozisyondaki ABD’nin gönderdiği kesin muahede tasarısında, Lübnan’ın tüm haklarının korunduğunu açıklamıştı.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, 13 Ekim’de, İsrail ile deniz sonu mutabakatına ait sonuncu taslağı Tel Aviv idaresinin akabinde onayladıklarını açıklamıştı.
