Kral III. Charles, İngiliz monarşisinin köle ticareti yapan bir şirketteki kontağını gösteren bir dokümanın ortaya çıkmasının akabinde birinci defa ailenin transatlantik köle ticaretiyle olan tarihî bağlarının araştırılmasına dayanak verdiğinin sinyalini verdi.
İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden The Guardian’ın kraliyet ailesinin transatlantik köle ticaretine uzun müddettir dahil olduğuna dair ispatlar sunmasının akabinde Buckingham Sarayı kamuoyuna açıklama yaptı. Buckingham, Guardian’ın temasa geçmesinin akabinde, İngiliz hükümdarlarının Afrikalı insanların köleleştirilmesiyle olan ilgilerinin ve yatırımlarının kapsamlı tarihi hakkında bir açıklama yayınladı.
Buckingham Sarayı, Guardian’ın yayınladığı evrak hakkında yorum yapmadı lakin Tarihi Kraliyet Sarayları (HRP) ile ortaklaşa yürütülen ve monarşinin köle ticaretindeki rolüne ait araştırma projesini desteklediğini duyurdu. Monarşinin Afrikalıların köleleştirilmesinde yüzyıllar uzunluğu süren rolü konusunda uzmanlaşmış tarihçiler sarayın açıklamasını ihtiyatla karşıladılarsa da daha yapılması gereken çok şey olduğunu vurguladılar.
Saray sözcüsü açıklamasında şunları söyledi: “Bu bahis Majestelerinin son derece ciddiye aldığı bir bahistir. Majestelerinin geçen yıl Ruanda’da düzenlenen İngiliz Milletler Topluluğu hükümet liderleri resepsiyonunda söylediği üzere: ‘Köleliğin kalıcı tesirine dair kendi anlayışımı derinleştirmeye devam ederken, bu kadar çok kişinin çektiği acılar karşısında duyduğum şahsî hüznün derinliğini tanım edemem’. Bu süreç Majesteleri’nin vazifeye gelmesinden bu yana canlılık ve kararlılıkla devam etmektedir. Historic Royal Palaces, geçen yıl Ekim ayında başlayan ve öteki bahislerin yanı sıra 17. ve 18. yüzyılların sonlarında İngiliz monarşisi ile transatlantik köle ticareti ortasındaki kontakları araştıran bağımsız bir araştırma projesinin ortağıdır.”
Sözcü kelamlarına, “Bu uğraşın bir kesimi olarak kraliyet hanedanı, kraliyet koleksiyonuna ve kraliyet arşivlerine erişim yoluyla bu araştırmayı destekliyor” tabirlerini de ekledi.
Buckingham Sarayı, kraliyet ailesinin geçmişine ait bu tıp araştırmaları desteklediğini birinci defa kamuoyuna açıklıyor.
Ne olmuştu?
Guardian, 1689 yılında köle ticareti yapan Kraliyet Afrika Şirketi’nin 1.000 sterlinlik payının, şirketin vali yardımcısı Edward Colston tarafından Kral William III’e devredildiğini gösteren bir doküman yayınlamıştı.
Colston’un William III’e pay dönemini gösteren doküman, Virginia Commonwealth Üniversitesi’nde tarihçi olan Dr. Brooke Newman tarafından Ocak ayında Londra’ya yapılan bir araştırma gezisi sırasında arşivlerde bulunmuştu.
Bir vakitler Bristol’da bir “hayırsever” olarak anılan Colston’un köle ticareti irtibatı ifşa edildi ve 2020 yılında Black Lives Matter protestolarında heykeli Bristol’deki ırmağa atıldı. Colston, RAC paylarını devrettikten sonra, Kral William III şirketten daha fazla servet elde etti. Tarihi araştırmalardan elde edilen bilgileri bir ortaya getiren Slave Voyages, RAC’ın faaliyet gösterdiği 60 yıl boyunca, yaklaşık 24.000’i çocuk olmak üzere 186.827 köleleştirilmiş insanı Amerika’ya taşıdığını belirtiyor. Amerika’ya gönderilen 38.000’den fazla kişinin ise yolda hayatını kaybettiği biliniyor.
