Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) İdare Heyeti Üyesi Seyit Aslan, Bartın Amasra’da yaşanan maden faciasına ait Sayıştay’ın kontrol raporuna dikkat çekerek, “Ülkede çok fazla dikkate alınan bir şey yok esasen. Yapılan ihtarlar, tenkitler ne yazık ki iktidar tarafından dikkate alınmıyor. Dün akşamki yaşanan patlamada bunun sonucu. Emekçilerin hayatını kaybetmesinin sorumlusunu öteki yerde arayamayız. Çok açık ki bu işletme, bu işletmeyi denetlemeyenler burada çok büyük sorumluluklarının olduğunun altını çizmek lazım” dedi.
DİSK İdare Şurası Üyesi Seyit Aslan, maden faciasının yaşandığı Amasya Bartın’da ANKA Haber Ajansı’nın sorularını yanıtladı.
Seyit Aslan, “Öncelikle madende hayatını kaybeden personel arkadaşlarımızın ailelerine, yakınlarına, tüm madencilerin topluluğuna, halkımızı başsağlığı diliyorum. Yaralı olan arkadaşlarımızın bir an evvel sıhhatlerine kavuşmalarını diliyorum” dedi.
Maden faciasının ihmal sonucu yaşandığına dair tezlere ait Aslan, “Madencilik son yıllarda büyük iş cinayetleriyle anılmaya başlandı. Dün akşam yaşanan patlama kamuya ilişkin bir iş. Özel dala ilişkin değil. Özel bölümde çok yabanî çalışma şartları var. Lakin kamudaki bu türlü büyük bir işletmede, bu türlü bir patlama yaşanması burada da ihmaller zincirinin olduğunun açık göstergesi. 2019’da Sayıştay incelemeleri var. Dün akşam toplumsal medyaya raporlar düştü. O devirde yapılan incelemelerde burada eksi 300 metrede metan gazının daha fazla olduğu; daha farklı tedbirlerin alınması gerektiğine dair önemli ikazlar var. Ek tedbirlerin alınmasını isteyen Sayıştay raporu var. Lakin bakıyoruz, bu rapor dikkate alınmamış” diye konuştu.
‘İktidar tarafından dikkate alınmıyor’
Aslan, denetçilerin ikazlarına dikkat çekerken; “Ülkede zati çok fazla dikkate alınan bir şey yok zati. Yapılan ikazlar, tenkitler ne yazık ki iktidar tarafından dikkate alınmıyor. Dün akşamki yaşanan patlamada bunun sonucu. Personellerin hayatını kaybetmesinin sorumlusunu öteki yerde arayamayız. Çok açık ki bu işletme, bu işletmeyi yönetenler, denetlemeyenler burada çok büyük sorumluluklarının olduğunun altını çizmek lazım” eleştirisini yaptı. Aslan, şunları söyledi:
‘Verilen cezalar ödül gibi’
“Dün akşamdan beri şöyle bir tartışma var. Burada gaz sensörlerinin kâfi olmadığını dair ya da uygun yerlere kurulmadığına dair birtakım argümanlar var. Bunların bir an evvel araştırılması ve gerçeklerin ortaya çıkarılması lazım. Zira burada her bir insanın hayatı o denli gaz sensörleriyle teknik materyallerle açıklanacak şeyler değil. Ölümlerden temel olarak kimlerin sorumlu olduğunun açığa çıkarılması, yargılanması, cezalandırılması gerekiyor. Soma’da yaşadık bunu. Soma’da adeta mahkeme süreci, oradaki patronun yargılanma süreci, verilen cezalar ödül üzere. Cezalandırılmadı. Büyük Coşkunlar’da bunları yaşadık. Yaşanan iş cinayetlerinde ilgililer, kurumlar gerekli soruşturmaya uğrayıp gerekli cezaları almayınca çok rahat, keyfi davranıyorlar. Tedbir alma gereksinimi duymuyorlar.”
‘Şu an ortada bir iş yasası da yok’
Aslan, madenlerin büyük bir kısmının özelleştirildiğine belirterek, şunları söyledi:
“Buralar artık göz gerisi edilmiş durumda. Soma’da özelleştirmeler gündeme geldi. Çalışanlar üretimi durdurdular ve en azından şimdilik oraya özel şirketin girmesini önlediler. Madencilik, en ağır çalışma şartlarından bir tanesi. Devletin, iktidarın tekrar buraları gözden geçirmesi gerekiyor. Hangi tedbirler alınmamış gözden geçirilmesi gerekiyor. Bu yıl 6331 Sayılı İş Güvenliği Yasası’nın çıkışının 10’uncu yılı. Evvelce iş yasası vardı, lakin şu an ortada bir iş yasası da yok. İşverenler, sermayedarlar hatta kamu kurumundaki yetkililer bile iş yasası uygulamıyorlar. Rastgele bir cezai durum kelam konusu olmayınca bildiklerini okumaya devam ediyorlar.”
‘Bizim de bir özeleştiri vermemiz gerekiyor’
İş sıhhati ve iş güvenliği kontrollerinin devlet tarafından yapıldığını tabir eden Aslan, “Müfettişler vardı, dolaşırlardı. Şikayetler gelirdi, bunlar incelenirdi. Artık 2010 yılından beri ne yazık ki Türkiye’de müfettişler şikâyet olmasına karşın rastgele bir inceleme yapmıyorlar. Çıkan yasa özele verdi. Özel denetliyor. Özelin denetlediği bir iş sıhhati ve güvenliğinden sonuç almak mümkün değil. Burada sendikalar olarak bizim de bir özeleştiri vermemiz gerekiyor. Sıkıntımız yalnızca fiyat sendikacılığı değil birebir vakitte personellerin çalışma ve yaşama şartlarının uygunlaştırılması, onların insanca çalışmasının şartlarını da sağlamamız gerekiyor. Bu mevzuda önemli eksiklikler var. Soma’da gördük. Toplu iş kontratı yapan sendika, günlerce oraya gitmedi. Personellerin sıkıntılarını, taleplerini dinlemedi” diye konuştu.