BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine nazaran, genel bütçeden dernek ve vakıflara aktarılan meblağ yıllık bazda 165 kat arttı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın şahsen çocuklarının kurucu ya da yönetici olduğu yapıların yanı sıra başkalarına de büyük mali takviye sağlandı. Taşınmaz tahsisi, vergi muafiyetleri üzere istisnaların yanı sıra bütçeden 2004’ten bu yana aktarılan meblağ 12 milyar lirayı geçti. Lakin tüm taleplere rağmen iktidar bu paraların kimlere ve ne karşılığı verildiği ise hiçbir vakit açıklamadı.
Bütçenin, “Kâr gayesi gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler” ana başlığı altında yer alan, “Dernek, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık vb. Kuruluşlara…” kısmında açıklanan sayılar kamunun bu oluşumlara aktardığı fiyatın her yıl katlanarak arttığını ortaya koydu.
En çok yardım Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan
2004’te 9 milyon 339 bin TL olan yardım toplamı, 2022’nin 10 aylık periyodunda 1 milyar 543 milyon liraya fırladı. Bu kuruluşların mal ve hizmet alımlarının finansmanı emeliyle yapılan yardımların meblağı da 8 milyar lira oldu. Bina, ulaşım aracı, makine-demirbaş alımı, inşaat işi üzere sermaye niteliğindeki harcamalarını karşılamak için de karşılıksız yardım yapıldı. Bu kuruluşlara bütçeden borç da verildi.
Geçmiş yıllarda genel bütçeli yönetimler ortasında en fazla transferi Ulusal Eğitim Bakanlığı yaparken geçen yıl birinci değişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı genel bütçeli yönetimlerin yaptığı 752 milyon liralık cari transferin 292 milyon lirasını tek başına aktardı.
Kültür Bakanlığı’nı 170 milyon lira ile Sıhhat Bakanlığı, 136 milyon lira Gençlik ve Spor Bakanlığı, 95 milyon lira ile Diyanet İşleri Başkanlığı, 42 milyon lira ile de İçişleri Bakanlığı izledi.
Milli Eğitim Bakanlığı 7 milyon lira ile altıncı sıraya geriledi.
Kime yardım edildiği açıklanmadı
Sayıştay, Genel Faaliyet Raporu’nda her yıl, merkezi bütçeden yardım alan dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve gibisi teşekküllerin faaliyetlerine ait değerlendirmelere kurum faaliyet raporlarında yer verilmesi gerektiği ihtarında bulunuldu. Yalnızca yardım yapan yönetimlerin açıklandığı tabir edilerek, “Bu durumun sorumluluk unsuru gereği hesap verebilirlik ve mali saydamlığı zedeleyecek nitelikte olduğu değerlendirilmektedir” denildi.
