Hırvatistan’ın son periyottaki Bosna Hersek ve Sırbistan’a karşı tavrı bu ülkeleri bir defa daha karşı Showbet karşıya getirdi Bölgede Slovenya’dan sonra Avrupa Birliği AB üyesi olan Hırvatistan Bosna Hersek’in bir manada içişlerine karışması ve Sırbistan’ın Rus petrolünü ithal etmesine mahzur olmasının yanı sıra Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic Seabahis ve Başbakan Andrej Plenkovic’ in kelamlı atışmalarıyla da son devirde dikkatleri üzerine çekti
Hırvatistan birinci olarak Bosna Hersek’te temmuzdan bu yana tartışmalara neden olan seçim maddesine ait Bosna Hersek Yüksek Santosbetting Temsilcisi Christian Schmidt ile gizliden saklıya aylarca görüştüğünü itiraf etti
Bosna Hersek’te uzun tartışmalara ve siyasi krize neden olan seçim maddesine ait Schmidt ile direkt görüştüklerine dair itirafın akabinde Plenkovic Sahabet 2 Ekim’de yapılan seçimden evvel Boşnak seçmenlere Hırvat aday için oy kullanmamaları davetinde bulunarak bu durumu sahtekarlık olarak değerlendirdiklerini söyledi
Bu itiraftan birkaç gün sonra Schmidt seçim akşamı Bosna Hersek’teki Royalbet Hırvat milliyetçilerin elini güçlendirdiği söz edilen seçim yasasını dayattığını açıkladı
Bosna Hersek’te yasa belirsizliği
Bosna Hersek 2 Ekim’de yapılan seçimin akşamında tam da sandıkların açıldığı bir vakitte Schmidt’in işlevsellik paketi ismi altında dayattığı seçim kanunuyla şaşkına döndü
Ülkedeki tüm siyasi aktörlerin seçim sonuçlarına odaklandığı bir vakitte açıklanan yasa o anda herkesin ilgisini çekmese de karara ait ayrıntıların paylaşılmasıyla bilhassa Boşnaklar tarafından reaksiyonla karşılandı
Schmidt’in dayattığı yasaya nazaran Bosna Hersek Federasyonu’nu Halklar Meclisi’ndeki kurucu halkların Boşnak Hırvat Sırp delege sayısı 17’den 23’e çıkartılırken Federasyon’daki 10 kantonda çoğunlukla Hırvatların yaşadığı bölgelerden temsil sayısı artmış oldu
Bosna Hersek’teki HDZ’nin lehine olduğu savunulan bu kararın pratikte ne halde uygulanacağı lakin gelecek günlerde oluşturulacak meclis dağılımında belirli olacak
Zor günler bekliyor
Ülkedeki temel sorun Hırvatların devletin en üst mevkisi olan Devlet Başkanlığı Kurulu üyelerinden Hırvat olanının tekrar o halktan seçilmesini talep etmelerinden kaynaklanıyor çünkü kurulun Boşnak ve Hırvat üyeleri Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki FBIH oylarla belirleniyor
Dolayısıyla Hırvatistan’ın da takviyesiyle Bosna Hersek’teki milliyetçi Hırvatlar pozisyonlarını güçlendirmeye çalışırken bu kapsamda ülke daima yeni bir siyasi krize sürükleniyor
Bosna Hersek’te 1992 1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın beraberinde getirdiği karmaşık siyasi yapı gereği de ülkede uyuşmazlıklar yaşanırken kurulun Hırvat üyesi ölçülü siyasetçi Zeljko Komsic Schmidt’in dayattığı maddeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı
Bundan sonraki süreçte Bosna Hersek’i siyasi manada sıkıntı günlerin beklediği söz ediliyor
Hırvatistan ve Sırbistan gerginliği
Hırvatistan Bosna Hersek’in akabinde Sırbistan’a karşı hareket ederek Rusya’ya yönelik yeni yaptırım paketi görüşmelerinde Rus petrolü sonlandırmasına ait kısma Sırbistan’ın da eklenmesine yol açtı Sırbistan’ın düşük fiyatlı petrol almasını yanlışsız bulmadığını söyleyen Hırvatistan bu hareketiyle tekrar bölgedeki okları üzerine çevirdi
AB’nin onayladığı paket kapsamında Sırbistan 1 Kasım’dan itibaren Hırvatistan üzerinden Rus petrolü alamayacak duruma gelirken Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ‘in müdahalesiyle tarih 1 Aralık’a ertelendi
Vucic Rusya’nın AB dışındaki üçüncü ülkelere ihraç ettiği petrol fiyatının sonlandırılmasına ait karardan muaf tutulmayı beklerken Hırvatistan’ın hareketini çelme atmak olarak kıymetlendirdi
Ülkeye girişi yasaklandı
Hırvatistan daha evvel de İkinci Dünya Savaşı’nda ülkedeki en büyük toplama kampı olan Jasenovac’ı temmuzda ziyaret etmeyi planlayan Vucic’in ülkeye girişini yasakladı
Aleksandar Vucic savaş kurbanlarını ziyaret etmeyi amaçladığını söylerken Hırvatistan tarafı ziyaretin siyasi olduğunu savundu Hırvatistan Dışişleri Bakanı Gordan Grlic Radman Vucic’in diplomatik ilgi protokollerini ihlal ettiğini ve ziyarete ait bilgileri resmi olmayan yollar üzerinden öğrendiğini söyleyerek ülkeye girmesine mahzur oldu
Sırbistan ve Bosna Hersek ile gerilen Hırvatistan sessizliğini müdafaaya devam ederken art planda yaşananları ise gelecek günlerdeki gelişmeler gösterecek
Bosna Hersek Sırbistan ve Hırvatistan’ın savaş yıllarından bu yana devam eden uyuşmazlıkları devir periyot siyasi kriz olarak yüzeye çıkmaya devam ediyor Hem Bosna Hersek hem de Sırbistan’a karşı tavır sergileyen Hırvatistan’daki Milanovic Plenkovic atışması ise ülkedeki siyasi krizin su yüzüne çıkmasına neden oldu
