Giderek artan sayıda yunus ve balina kıyılara vurarak mahsur kalırken, bilim insanlarından şaşırtan bir keşif haberi geldi: Üç cinsin beyni, insanlarda Alzheimer hastalığının klasik belirteçlerini gösteriyor.
Yeni araştırmada İskoçya kıyılarına vurmuş 22 dişli balinanın beyinleri incelendi. Latince ismi Odontoceti olan dişli balinalar bir dizi yunus ve orka (katil balina) cinsini içeren iki ana balina kümesinden biri.
European Journal of Neuroscience isimli hakemli bilimsel mecmuada yayımlanan araştırmada incelenen 22 bireyin içinde 5 cinsten hayvan yer alıyordu: Risso yunusları, uzun yüzgeçli pilot balinalar, beyaz gagalı yunuslar, muturlar ve şişe burunlu yunuslar.
Independent Türkçe’nin haberine nazaran Edinburg Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi araştırmacıları doku tahlili tekniğiyle inceledikleri beyinlerde Alzheimer hastası insanlardakine benzeri belirtiler tespit etti.
Bu belirtiler ortasında hastalığın başlangıcında gözlemlenen beta-amiloid plakları, fosfo-tau birikimi ve gliyoz (merkezi hudut sisteminde glial hücrelerin birikimi) yer alıyordu.
Söz konusu hayvanların bu belirtilerle irtibatlı olarak, bilişsel gerilemeden mustarip olup olmadığını belirlemek şu noktada mümkün değil. Lakin araştırma takımı, “Nöropatolojik belirtiler katiyetle orada” diyor.
Ayrıca müellifler, bu hayvanların, insan hastalarda görülenlere misal bilişsel külfetler çekme ihtimalinin ve tam da bu nedenle kıyıya vurmalarının mümkün olduğu görüşünde.
Buna nazaran sürüye liderlik eden hayvanlardan birinin yanlış karar vermesiyle tüm sürü bile kıyıya vurabilir.
İnsan dışı canlılarda bunama muhtemelliğine işaret eden birinci çalışma niteliğindeki araştırma, neden giderek daha fazla balinanın kıyılara vurduğuna dair ipucu sağlıyor.
Araştırmanın başyazarı Dr. Mark Dagleish, “Bu bulgular, mahsur kalmış dişli balinalardaki beyin patolojisinin, klinik Alzheimer hastalığından etkilenen insanların beyinlerine benzeri olduğunu birinci kere gösteriyor” tabirlerini kullandı.
“Bu basamakta, dişli balinalardaki bu beyin lezyonlarının, Alzheimer hastalığına bağlı bilişsel eksikliklerden mustarip olabileceklerini gösterdiğini düşünmek cazip” diyen bilim insanı, şöyle ekledi: Tekrar de bu hayvanlara ne olduğunu daha uygun anlamak için daha fazla araştırma yapılmalı.
