Google Translate Yandex DeepL üzere makine çevirisi sistemleri ile Twitter ve Facebook üzere toplumsal medya bursa escort platformlarında gömülü olan çeviri programları yaygın olarak tercih edilmeye başlandı Mayıs 2022 de yayınlanan 159 numaralı Küresel Market Insights GMI raporuna nazaran geçen sene 800 milyon dolar değerleme alan makine görükle escort çevirisinin önümüzdeki 10 yıl içinde yüzde 30 büyüme göstereceği öngörülüyor
Dijital Çeviri ve Localization Agency CEO su Senem Kobya makine çevirisinin şimdilik daha çok metnin stratejik değeri olmayan ve anlaşılır escort bursa olması kâfi olan konuşmalar inceleme yazıları şablon evraklar e posta içerikleri ve e ticaret sitelerinin süratli sonuç almaya odaklanan kısımlarında kullanıldığını tabir ediyor
Makine çevirisi nedir?
Memoq’nun tarifine nazaran makine çevirisi yahut otomatik çeviri bir bilgisayar yazılımının insan müdahalesi olmadan metni bir lisandan başkasına çevirdiği bir süreçtir Makine çevirisinin ne olmadığı konusunu da konuşmak gerektiğini belirten Kobya diyor Makine çevirisi deyince akla birinci olarak Google Translate ve Yandex üzere fiyatsız uygulamalar gelse de Kobya bu uygulamalar ile profesyonel yazılım programlarını birbirine karıştırmamak gerektiğini Bing Microsoft Google Translate ya da Yandex Çeviri den çok daha farklı bir sistemden bahsediyoruz Metni orta yüze yükleyip tuşlara basınca çıkan bir çıktı değil profesyonel makine çevirisi kelamlarıyla belirtiyor
Nasıl çalışıyor?
Bir çeviri algoritmasının gelişebilmesi için var olan data setiyle beslenmesi gerekiyor Algoritmalar sözleri ve bu sözlerin birlikte kullanılabileceği muhtemel durumları kaydederek emsal cümlelerin muhtemel çevirilerinin ne olabileceğine dair istatiksel bir kestirim oluşturuyor Bu bağlamda algoritmik sistem bir insan çevirmenin yapacağı üzere sözlerin manasını bağlamını ve niyetini yorumlamıyor Çevirinin doğruluğu modellerin ne kadar güzel geliştirildiğine ve eğitildiğine bağlı olarak sözdizimi cümle uzunluğu yahut teknik alan üzere lisan karmaşıklığı faktörlerine nazaran lisan çiftleri ortasında farklılık gösterebiliyor
Kobya bu hususta kendi uyguladıkları sistemi Öncelikle bu alanda daha evvel çevirdiğimiz binlerce metin ve onaylı terminolojinin işlenmesi ile eğitilmiş ve beslenmiş bir sistem oluşturuyoruz Bunun yanında yeniden çeviri takımımızın yer aldığı ön okuma süreçleriyle metnin hazırlığı ve daha sonrasında çıktının son okuma ile kusurlardan arındırılması ve mana bağlam açısından ayaklarının yere basması sağlanıyor diye lisana getirdi
Ne kadar yanlışsız?
2019 yılında yapılan bir çalışma tıbbi ortamlarda Google Translate ile İspanyolca ve Çinceye çevrilen hastane talimatlarının genel doğruluk oranının yüzde 81 ile yüzde 92 ortasında değişerek yıllar içinde daha yeterli hale geldiğini gösterdi Öte yandan çalışma yanlış çevirilerin yüzde 8 ine kadarının ölümcül bir kusura sebebiyet verme mümkünlüğünü da gözler önüne serdi Bu durumun farkında olan büyük teknoloji şirketleri algoritmalarını daima olarak geliştiriyor Yazılım programları daha az kullanılan lisanları de içerecek biçimde güncelleniyor Tabirler ve öteki lisanlardaki karşılıklarının dijital ortama aktarıldığı terim bankası çalışmaları dünyanın dört bir yanındaki üniversitelerde devam ediyor Türkiye de de Boğaziçi Üniversitesi nin halihazırda tamamladığı bir terim bankası projesi bulunuyor Bu çeşit çalışmalarda şimdi yolun başında görünebiliriz lakin kıymetli adımlar atıldığını da belirtmeliyiz diyen Marmara Üniversitesi Fransızca Mütercim ve Tercümanlık Dr Öğr Üyesi Dilber Zeytinkaya çeviri alanında terimbilim çalışmalarının ilerlemesi için çeviri kısımlarındaki öğretim üyelerinin terimbilim alanının değerini kavraması gerektiğini tabir ediyor
Emek sömürüsünü artıracak mı?
Geçtiğimiz aylarda Osman Akınhay , Milan Kundera’ nın Fransızca kaleme alınmış biyografisini Google Translate kullanarak çevirdiğini itiraf etmişti Bunun çabucak akabinde da bu inisiyatifi almasının sebebini Fransızca bilen bir tercüman bulamaması olarak göstermişti ÇEVBİR Teknik Bilim Konseyi üyesi Elçin Gen bahisle ilgili yaptığı değerlendirmede Osman Akınhay örneğinin yayınevlerine kötü bir örnek teşkil edebileceğinden telaş duyduklarını belirterek şimdi bahisle alakalı birliğe bir şikayet gelmediğini bununla birlikte orta yahut uzun vadede bu mevzunun çeşitli meselelere hamile olduğu kanaatinde olduklarını söyledi
Bu alanlarda çalışan şahısların halihazırda problemler yaşadığını gözlemlediklerini belirten Gen bu sürecin ilerleme formunu Şirketler verimliliği artırma ve maliyeti düşürme saikiyle bu çeşit programları kullanıyor Makineden alınmış çeviriler ‘post editing’ denen bir süreçle tercümanlara düzelttiriliyor haliyle de verilen fiyat standart çeviri fiyatının altında oluyor Ama makine çevirisi kimi vakit baştan çevrilmeyi gerektirecek kadar makus sonuç verdiğinden yeniden emek sömürüsüyle karşı karşıya kalınıyor kelamlarıyla tabir etti
Gen patronların bu çeşit programları kullanma sebebinin daha az insan istihdam edip maliyetleri olabildiğince düşürürken niceliği artırmak olduğunun altını çizerek Bu süreçte yapılan işin niteliği de gitgide düşüyor dedi
Dili öldürecek mi?
Makine çevirisinin çevirinin niteliğinde ve lisanın doğal gelişiminde yol açacağı meselelere değinen Gen Makine çevirisinin en temel özelliklerinden birinin ‘anlam’ denilen şeyin ortaya çıkmasındaki asli ögelerden biri olan ‘bağlam’ı dikkate almadığını belirterek makine çevirisinin her bağlam için tek bir kalıp ürettiğini söyledi Kelamlarına devam eden Gen Bu uygulamaların yaygınlaşmasıyla lisanda bir katılaşma standartlaşma yaşanmasının mana değiştiren bağlamlar ortası farkların ortadan kalkmasının kaçınılmaz olduğunu tabir etti
Gen makine çevirisinin bir olumsuz yanı olarak da şahısların lisan öğrenme muhtaçlığını hasebiyle da diğer kültürleri gerçek manada tanıma muhtaçlığına ket vuracağını söyleyerek bunun hem lisanların hem de kültürlerin organik gelişimine olumsuz tesiri olacağını vurguladı
Çevirmenliğin sonunu mu getirecek?
Senem Kobya nın aktardığına nazaran çeviri sanayisi 2021 de 56 18 milyar dolara ulaşmış durumda yalnızca son 2 yılda yüzde 10 luk bir büyüme gösterdi Öte yandan makine çevirisi dalının daha çok tercih edilmeye başlaması sebebiyle çevirmenliğin editörlüğe dönüşebileceği akıllara daha sık gelmeye başladı Elçin Gen in de belirttiği üzere kimi şirketler artık tercümanları çeviri işi için değil post editing süreci için işe alıyor
Çevirmenliğin gelecekte sona ermeyip yeni iş fırsatlarının doğmasını sağlayacağına inandığını belirten Kobya Makine çevirisinin yaptığı bir insan üzere anlayarak mana ilgisini kurarak süzgeçten geçirerek değil daha evvel yapılmış insan çevirilerinden istatistik çıkarımlar yoluyla çeviri yaptığı Hasebiyle çıktıya erişmek süreci bitirmiyor Bağlam çözümlemesinin gerekliliği lisanların duygusal zeka gerektiren kullanımları ve daima güncellenmeleri sebepleriyle aslında şimdilik kısıtlı bir potansiyele erişiyor lakin bu sıkıntılar adım adım çözülse bile makine çevirisi her vakit çeviri sürecine dayanak olan bir yardımcı araç hammadde girdisi bir asistan üzere düşünülmeli Hatta süratimizi ve performansımızı arttırdığı için araştırmaya ve yaratıcılığa daha çok vakit ayırabileceğimizi öngörüyorum dedi
Teknik çeviri alanında çevirmenliğin editörlüğe dönüşümünün terim çalışmalarının hızlanmasına bağlı olduğunu aktaran Zeytinkaya ise kusursuz çeviri diye bir şeyin olmadığını Çeviri sürecinde çevirmenin kesinlikle son bir denetim gerçekleştirmesi gerekmektedir Terim bankalarının yardımıyla kullanılan makine çevirisi çeviri sürecini hızlandırır Kusur hissesini azaltabilir lakin bu süreçte kesin yargılardan bahsedemeyiz Terim bankalarının mütercime yardımcı olacağı aşikardır Terim bankalarının dijitalleştirilmesi elektronik ortamda saklanması son derece kıymetlidir Lisan devingenliğini sürdürdüğü sürece terim çalışmaları da buna paralel olarak geliştirilmeli ve sürdürülmelidir kelamlarıyla tabir etti
