ABD’de New York Büyük Heyeti, ABD eski lideri Donald Trump hakkında merakla beklenen kararını açıkladı. ABD’de 2024 seçimlerinde aday olmayı düşünen Trump, heyetin yaptığı oylamanın akabinde Stormy Daniels’a 130 bin dolarlık “sus payı” ödemesiyle ilgili suçlamaların araştırılmasına ve Trump hakkında dava açılmasına karar verdi. Eski lider Trump’ın önümüzdeki salı günü hakim karşına çıkması ve mahkemeye Yargıç Juan Merchan’ın başkanlık etmesi bekleniyor.
Tabii ki siyasi nedenleri de vardır üzerine çullanılmasının ancak bu, eski ABD Lideri Donald Trump’ı, ülke tarihinde ismi kabahatlerle yargılanacak birinci eski Lider olmaktan kurtarmıyor. Trump’ın porno yıldızı Stormy Daniels’a ödenen sus hissesi ile ilgili soruşturma kapsamında suçlanmasının akabinde birkaç gün içinde teslim olması bekleniyor. Birden fazla ankette önde gittiği 2024 Başkanlık seçimi için Cumhuriyetçi Parti’den lider adaylığı yarışını sarsacak bir gelişme bu Trump için.
Manhattan Bölge Savcısı Alvin Bragg’in sözcüsü savcılar ile Trump’ın hukuk takımının, eski liderin Florida’daki konutundan New York’taki bölge savcılığına giderek parmak izinin alınacağı, fotoğrafının çekileceği bir teslim tarihi üzerinde görüştüklerini duyurdu. Sahiden rezil bir durum. Trump daha sonra mahkemeye çıkacak, burada resmen suçlanacak lakin söylenenlere nazaran daha sonra muhtemelen konutuna gitmesine müsaade verilecek.
Haftalardır tutuklanacağı konusunda kıyametler koparan Trump korkmakta haklıymış demek ki. Tutuklanmasa bile bu dehşet ona kâfi. İddianame saklı tutulduğu için Trump’a yöneltilen suçlamalar şimdi bilinmiyor, lakin 30’dan fazla suçlamayla karşı karşıya olduğu kestirim ediliyor.
Trump rastgele bir nedenle istekli olarak teslim olmamaya karar verirse, savcılar Florida’dan iadesini isteyebilir. Bu da Başkanlık seçimleri için favori gösterilen Cumhuriyetçi Partili Vali Ron DeSantis’in iade talebi için resmi onay vermesini gerektiriyor. Trump’tan hiç hoşlanmadığı bilinen beklenen rakibi DeSantis, iddianameyi siyasi hedefli olarak nitelendirerek rastgele bir iade talebine yardımcı olmayacağını söyledi ancak hukuk uzmanları valinin süreçteki rolünün büsbütün idari olduğunu belirtiyor. DeSantis’in bu türlü bir talebi yasal olarak reddedip reddedemeyeceği de tartışma konusu.
TRUMP NASIL İTİRAZ EDEBİLİR?
Trump’ın yasal zorluklarla karşılaştığında agresif karşı hücumlar ya da geciktirme üzere taktiklerle ünlü olduğu biliniyor. Trump, seçilmiş bir Demokrat olan Manhattan Bölge Savcısı Bay Bragg’i siyasi yarar için kendisini gaye almakla suçladı. Bu ya da gibisi münasebetlerle suçlamaların düşürülmesini isteyebilir. Muhtemelen öbür yollara da başvurabilir ki bunlardan kimileri tahlili vakit alacak çetrefilli hukuksal sıkıntılar ortaya çıkarabilir.
Trump ayrıyeten zamanaşımı mühletinin dolup dolmadığına da itiraz edebilir. New York maddelerine nazaran, davalının eyalet dışında bulunması halinde zamanaşımı müddeti uzatılabiliyor, lakin Trump ABD Başkan’ı olarak vazife yapmanın bu müddete dahil olmaması gerektiğini savunabilir.
DURUŞMA NE VAKİT?
Hukuk uzmanları, mümkün bir duruşmanın en az bir yıldan fazla süreceğini belirtiyor. Örneğin eyalet datalarına nazaran, 2022’nin birinci üç çeyreğinde Manhattan’daki ortalama bir ceza davasının iddianameden duruşma evresine geçmesi 900 günden fazla sürdü. Bu da eski ABD liderinin Beyaz Saray’a tekrar Lider olarak dönmeye çalışacağı 2024 başkanlık kampanyası sırasında ya da sonrasında Manhattan’daki bir mahkeme salonunda heyet karşısına çıkma ihtimalini artırıyor.
SEÇİLSE DE KENDİNİ AFFEDEMEZ
Kamuoyu yoklamaları, Trump’ın, Ron DeSantis de dahil olmak üzere Cumhuriyetçi Parti’den adaylık için potansiyel rakiplerinin önünde olduğunu gösteriyor. Bu da rastgele bir davanın Kasım 2024’teki seçim gününden sonraya kalmasına neden olabilir, lakin seçilmiş bir liderin ya da cumhurbaşkanının eyalet suçlamalarıyla yargılanması daha evvel örneğine rastlanmadığı için için bilinmeyen bir durum. Ayrıyeten Lider seçilmesi halinde Trump’ın kendisini bu suçlamalardan affetme yetkisi de olmayacak.
DAHASI DA VAR
Bu davadan kurtulsa bile -ki güç görünüyor – Trump’ı bekleyen öteki davalar da var. Daniels davası, Georgia‘daki seçimlere müdahale soruşturması, Kasım 2020’deki seçim hezimetini kabul etmeyen destekçileri tarafından 6 Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’na yapılan akındaki rolüne ait bir çift federal soruşturma da dahil olmak üzere başlatılan birkaç soruşturmadan biri. Bir diğer soruşturma da Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonra saklı dokümanları elinde tutmasıyla ilgili.
Başkanlık’tan çok hata işlemekle geçirmiş vaktini diyesi geliyor insanaın. Trump nitekim değişik, komik, trajik bir figür. Tahminen de hepsi birden. Tek bir adamın bu kadar “kalabalk“ olması sahiden tuhaf.
Bakalım şenlik nasıl sonuçlanacak?
NE OLMUŞTU?
Eski ABD Lideri Donald Trump 2016 başkanlık seçimleri öncesinde porno yıldızı Stormy Daniels’a ortalarında yaşananları anlatmaması için 130 bin dolarlık sus hissesi vermekle suçlanmıştı. Soruşturma ceza davası soruşturmasına dönüşmüş, 2024 Başkanlık seçimlerine argümanlı hazırlanan Trump “siyasi nedenlerle tutuklanacağı“ teziyle ABD’de karışıklığa yol açmıştı.
