Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bornova Belediyesi ve Ege Üniversitesi’nin takviyesiyle Yeşilova ve Yassıtepe höyüklerinde sürdürülen hafriyat çalışmalarının bu yılki ayağı tamamlandı. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Hafriyat Lideri Doç. Dr. Zafer Derin başkanlığındaki hafriyat çalışmalarında bugüne kadar üst üste 9 köyün gün yüzüne çıkarıldığı, tarihi 8 bin 500 yıl öncesine kadar uzanan kentteki binlerce yıl öncesine ilişkin çipura, öldürücü tıp olan zehirli vatoz, deniz kestanesi, istiridye ve midye üzere birçok kalıntıdan birinci İzmirlilerin de bugünün kent sakinleri üzere başta midye olmak üzere deniz eserlerini tükettiği belirlendi.
Bu yılki hafriyat çalışmalarının sonuna gelindi. İzmir Arkeoloji Müzesi gruplarının de iştirakiyle yürütülen hafriyat çalışmalarının sonunda, Miken Uygarlığı’na ilişkin çok değerli bir mezar alanı bulundu. Ayrıyeten mezar alanında 3 bin 400 yıllık kokulu zeytinyağının taşındığı ‘pelike’, içine krem konan ‘pyxis’ ile akik taşından yapılma takılar da bulundu.
‘5 bin yıl öncesinden kullanılmaya başlanmış’
Bulunan eserler hakkında bilgi veren Hafriyat Lideri Doç. Dr. Zafer Derin, İzmir kent merkezinde birinci defa bir Miken mezarlığının bulunduğunu vurgulayarak, “Kazı döneminin sonunda bilhassa Yassıtepe hafriyat alanında, farklı buluntularla karşılaştık. Bu buluntuları, İzmir Arkeoloji Müzesi’yle birlikte yaptığımız çalışmalar sonucu gün yüzüne çıkardık. Burası Yassıtepe Höyüğü’nde bir mezarlık alanı. 5 bin yıl evvelce itibaren kullanılmaya başlanmış. Bilhassa de günümüzden 3 bin 400 yıl öncesine dayanan bir mezar kümesiyle karşılaştık. Taş, sandık ve küp mezarlar bulunuyor. Bu mezarlar, İzmir’in birinci ticari hayatının başladığı bir sürece ilişkin. Zira, olasılıkla Yunanistan’daki bir uygarlık olan Miken’deki tüccarlara ilişkin mezarlar.
Mikenler, Ege adaları, Yunanistan ve bütün Akdeniz havzasında hükümran olan ticari ve siyasi bir küme. Bu toplumun da Batı Anadolu’daki izlerini, Yassıtepe Höyüğü kazılarında bulduk. Beşerler yakılmamış. Ölülerini taş mezar ve sandıklara koymuşlar. Yanlarına da kokulu zeytinyağının taşındığı ‘pelike’ yani çift kulplu testi ile krem taşınmasında kullanılan ‘pyxis’ ismi verilen kapları koymuşlar. Ayrıyeten tekrar ‘pyxis’ler ve ‘Pplike’ler üzere kendi yörelerinden getirdikleri akik taşından yapılma takıları da mezarlara bırakmışlar” sözlerini kullandı.
Bu çeşit buluntulara Batı Anadolu’nun birçok bölgesinde rastlanabildiğini fakat İzmir kent merkezinde bu mezarlık alanının bulunmasının değerli olduğunu söz eden Doç. Dr. Zafer Derin, “Bunlara Batı Anadolu’nun birçok bölgesinde rastlanabiliyor. Lakin İzmir kent merkezinde birinci sefer bu mezarlık alanının bulunması kıymetli. Tahminen ‘Levantenlerin öncüleri’ de diyebileceğimiz bu toplulukların, birinci ticari hayatı da bu yıldan itibaren ağır bir formda gerçekleştirdiğini gördük. Bu eserler günümüzden 3 bin 400 yıl öncesine ilişkin. Mezarlık alanının daha öncesinde de kullanıldığını, altındaki buluntulardan anlıyoruz. İzmir’in kent için de değerli bir kültürel bedeli ve değerli bir keşif” diye konuştu.
