Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da düzenlenen 6’ncı Gelecek Yatırım Teşebbüsü Konferansı’na katıldı. Nebati, burada yaptığı konuşmada, global ekonomik büyüme yavaşlarken, enflasyonun tarihi yüksek düzeylerde seyrettiğini söyledi. Finansal şartların sıkılaştığını ve emtia fiyatlarındaki üst istikametli baskının devam ettiğini lisana getiren Nebati, son devirde global büyümeye ait beklentilerin daima aşağı taraflı güncellendiğini bildirdi. Nebati, petrol ve doğalgaz arzında yaşanan dertlerin güç fiyatlarını üst taraflı etkilediğini, artan güç fiyatlarının global seviyede hane halkının satın alma gücünü azalttığını, Avrupa’da birçok şirketin üretimini azaltmasına ya da büsbütün durdurmasına yol açtığını anlattı.
Dünyada merkez bankalarının yüksek enflasyonla çaba için faizleri artırmasının talepte gerilemeye yol açarken resesyon mümkünlüğünün da artmaya devam ettiğini vurgulayan Nebati, global seviyede borçlanma faizlerinde oluşan artışın, ülkelerin kamu borcunun finansmanını da zorlaştırdığını lisana getirdi. Nebati, dünyanın içinden geçtiği bu çoklu sınamalarla mevcut dengelerin sarsıldığı süratli bir değişim sürecinin yaşandığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Böyle güçlü bir devirde Avrasya ekonomilerinin rolü kıymetli olacaktır. 2050 projeksiyonlarına nazaran yalnızca Asya iktisadının global iktisadın yarısını, Avrupa’yı da dahil ettiğimizde global iktisadın yüzde 70’ini Avrasya ekonomilerinin oluşturması bekleniyor. Ülke olarak işte bu değişimlerin tam kalbinde konumlandık. Türkiye, Asya bölgesinde ikili ve çok taraflı birçok tertibin içinde yer alırken böylelikle ekonomik olarak varlığını güçlendiren Avrasya ülkeleriyle birlikte büyüyor. Ukrayna-Rusya savaşında Türkiye, açtığı tahıl koridoru ile global besin krizine tahlil üretti, ayrıyeten iki ülke vatandaşlarına inançlı barınma imkanı sağlayarak insani bir krizin önüne geçti. Türkiye, başka Avrasya ülkeleri ile birlikte Rusya ile Avrupa ortasında güç güvenliğini sağlayabilecek kilit ülkelerden biri pozisyonunda.”
‘Büyümemizi güçlü ve istikrarlı bir halde sürdürüyoruz’
Nebati, Türkiye’nin, 4 saatlik uçuş arasıyla 1,3 milyarlık nüfusa ve 26 trilyon dolarlık bir pazara erişim imkanına sahip olduğunu hatırlatarak, bu stratejik pozisyonu, geniş üretim imkanları ve çağdaş lojistik altyapısıyla donatarak, Türkiye’nin global ticaret rotalarının merkezinde yer aldığını kaydetti.
Bugün Türkiye’nin 31 milyon kişilik iş gücüyle Avrupa’nın üçüncü en büyük iş gücü havuzuna sahip olduğunu belirten Nebati, “Güçlü ve esnek sanayi altyapımız, nitelikli iş gücümüz ve rekabetçi AR-GE ekosistemimizle değişen global tedarik zincirine ahenk sağlıyoruz. Öte yandan, son 20 yıldır yapılan altyapı yatırımları sayesinde yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı önceleyen Türkiye İktisat Modeli’mizin ülkemizde uygulanmasına taban hazırladık. Böylelikle, büyümemizi güçlü ve istikrarlı bir biçimde sürdürüyoruz” diye konuştu.
Türkiye’nin 2022 yılının birinci yarısında yüzde 7,5 büyüme kaydettiğini vurgulayan Nebati, şu değerlendirmede bulundu:
“Son 20 yılda yaklaşık 250 milyar dolar yabancı yatırım çeken bir ülke pozisyonuna geldik. 2002 yılında ülkemizde faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirket sayısı 5 bin düzeyindeyken 2022 prestijiyle 78 binin üzerine çıkmıştır. 2022 yılında Global İnovasyon Endeksi’nde bir evvelki yıla nazaran 4 basamak daha yükselerek 37’nci sıraya çıktık. İstanbul, çeşitli çok uluslu şirketler için bölgesel bir merkez misyonu görmektedir. Bunun yanı sıra bölgedeki en canlı start-up ekosistemine sahip ülkeyiz. Bu yılın birinci yarısında Türk oyun teşebbüslerine 333 milyon dolar yatırım yapıldı. Böylelikle oyun bölümünde Avrupa’da en çok yatırım alan ülke olarak İngiltere, Hollanda ve Almanya üzere ülkeleri geride bıraktık. Global ekonomik şartların epeyce kuvvetli olduğu bu türlü bir ortamda, Hazine olarak bu yıl içinde 7,5 milyar dolarlık dış finansman sağladık. Bu ihraçlara yatırımcılardan gelen ağır ilgi, ülkemiz iktisadına duyulan inancın bir göstergesi olması açısından çok kıymetli.”
Nebati, yerli ve yabancı yatırımcılara eşit muamele prensibi çerçevesinde kapsamlı bir yatırım teşvik programı uyguladıklarını tabir ederek, ülkedeki yenilenebilir güç yatırımlarını ve dayanaklarını anlattı.
Gelecek yıl elektrikli yerli araba markası TOGG’un yollarda görüleceğini anımsatan Nebati, yeşil finansman ekosistemini oluşturmak emeliyle gerekli mevzuat altyapısını oluşturduklarını, Türkiye’yi 2053 net sıfır gayesine planlı bir formda ulaştırmak için emin adımlarla ilerlediklerini söyledi.
‘Yunanistan bu komplekslerinden kendisini kurtarmalı’
Nebati, Türkiye’nin Avrasya’daki merkezi rolünü güçlendirmek için gerekli teşebbüsleri kararlılıkla uyguladıklarını tabir ederek, “Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor Girişimi’miz bölgesel refah ve global ticarete katkı vizyonumuzun en somut örneklerinden birisini teşkil etmekte. Avrupa’yı Güney Kafkasya, Hazar Denizi ve Orta Asya ülkeleri üzerinden Çin’e bağlayan bu kıymetli koridorun hayata geçirilmesi uzun yıllar sürdürülen ağır uğraşların somut bir sonucudur. Bu teşebbüsümüzün, yalnızca Türkiye’yi Orta Asya ile yaklaştırmakla kalmayıp tüm Avrasya coğrafyasının refah ve istikrarına kıymetli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Çünkü global salgın ve Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle uygulamaya konulan yaptırımlar sonucunda birtakım nakliyecilik koridorları kesintiye uğradı. Orta Koridor’un stratejik kıymeti daha da besbelli hale gelmiştir” dedi.
Nebati, 2019 yılında Yine Asya Teşebbüsü’nü başlattıklarına dikkati çekerek, böylelikle Asya’daki gelişmelerin ortaya çıkardığı fırsatlardan ve iş birliği potansiyelinden faydalanmayı ve ortak refaha katkıda bulunmayı amaçladıklarını bildirdi.
Özellikle, ticaret ve yatırımlar, altyapı projeleri, ulaştırma, güç bölümlerinde iş birliği potansiyelinin hayata geçirilmesinin ikili ve bölgesel kazanımları olacağına inandıklarını lisana getiren Nebati, öte yandan Türkiye-AB iş birliğini daha da güçlendirmeyi ve Türkiye’nin iştirak sürecini ilerletmeyi hedeflediğini bildirdi.
Nebati, Türkiye’nin, 2021’de Orta Asya ve Güney Kafkasya ülkeleriyle ticaret hacminin yaklaşık 15 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiği bilgisini vererek, bölgede 10 binin üzerinde Türk firmasının faaliyet gösterdiğini aktardı.
Türk müteahhitlerin Orta Asya ve Güney Kafkasya’da gerçekleştirdikleri projelerin toplam pahasının 100 milyar doların üzerinde seyrettiğini vurgulayan Nebati, “Avrupalı olduğu kadar Asyalı yükselen bir güç olan ülkemizin, Avrupa ile Asya’yı birleştiren merkezi pozisyonu, her iki coğrafya ile bağlantılarında geniş bir alanda iş birliği imkanları sunuyor. Bu imkanlardan faydalanacağınıza ve fırsatları değerlendireceğinize inanıyorum” diye konuştu
Konferansta “Investing in Humanity” temasıyla toplandıklarını belirten Nebati, şunları kaydetti:
“Dünkü açılışta gelecek jenerasyonu temsil eden çocukların ‘We are the world’ müziğiyle başladık. Binlerce kişi burada yatırımı, iş birliğini konuşmaya geldik fakat dün Yunan Bakan’ın buradaki atmosferin tam zıttı bir biçimde ikili bahisler üzerinden ülkemize ve Sayın Cumhurbaşkanımıza ağır ithamlarda bulunduğunu öğrendik. İkili problemin bu bedelli platforma getirilmesi öncelikle konut sahibine, sonra buradaki tüm iştirakçilere saygısızlıktır. Yunanistan bu komplekslerinden kendini kurtarmalı. Sözlerime son verirken, bu pahalı aktiflik kapsamında yapılan görüşmeler ve oturumların, yatırımların ve ekonomik ilgilerimizin güçlenmesine ve hızlanmasına değerli katkı sağlamasını diliyorum. Bu oturumun başlığı ‘Avrasya Yüzyılı mı?’. Evet lakin birebir vakitte bu yüzyıl ‘Türkiye Yüzyılı’ olacak.”
