DTÖ Uyuşmazlıkların Tahlili Sistemi’nin üç kişilik paneli, Türkiye, Çin, Norveç ve İsviçre’nin, Donald Trump‘ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek gümrük vergisi itirazına yönelik kararını açıkladı. Panel, ABD’nin tedbirlerinin DTÖ kurallarıyla tutarsız olduğunu belirterek, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek gümrük vergilerinin global ticaret kurallarını ihlal ettiğine karar verdi.
Trump’ın sözkonusu ek vergileri gerekçelendirmek için “ulusal güvenlik” tasalarını öne sürmesini reddeden panel, bu vergilerin “savaş yahut öbür bir inanılmaz durum sırasında” uygulanmadığını bildirdi.
Washington kınadı
Washington idaresi ise DTÖ’nün kararını kınadı. Örgütün üyelerinin ulusal güvenlik kararlarını sorgulama yetkisine sahip olmadığını belirten Washington idaresi, Trump’ın gümrük vergilerini yürürlükte tutmayı planladığını kaydetti. ABD Ticaret Temsilciliği Adam Hodge, yaptığı yazılı açıklamada, DTÖ kararının, örgütün uyuşmazlıkların tahlili sisteminde temelden ıslahat yapılması gerekliliğini gösterdiğini aktararak, “ABD, ulusal güvenliği konusunda karar vermeyi DTÖ panellerine bırakmayacak. DTÖ’nün, bir üye ülkenin güvenlik tehditlerine verdiği karşılıkla ilgili sonradan fikir yürütme yetkisi yoktur” tabirlerini kullandı.
ABD’nin DTÖ’nün kararına itiraz etmek hakkı bulunuyor. Buna rağmen itirazın bir tesirinin olmayacağı belirtiliyor.
ABD idaresi, DTÖ’nün temyiz organına yapılması gereken atamaları 3 yıldır engelleyerek uyuşmazlık tahliliyle ilgili süreci daha da uzatıyor.
ABD’nin çelik ithalatına ek vergi kararı
ABD Lideri Donald Trump, Mart 2018’de, ulusal güvenliği muhafaza gerekçesiyle ithal çeliğe yüzde 25 gümrük tarifesi uygulanmasını kararlaştırmıştı.
Sözkonusu uygulamaya ait Türkiye, ABD’ye gerekli istişarelerde bulunma talebini iletmiş lakin olumlu sonuç alamamıştı. Türkiye, kararın DTÖ kurallarına alışılmamış olduğunu belirterek, ABD’yi DTÖ’ye şikayet etmişti.
Türkiye’nin yanında Çin, Norveç, Hindistan, Rusya ve İsviçre de kararı DTÖ’ye taşımıştı. DTÖ, Hindistan ve Rusya’nın itirazlarına yönelik kararını ise şimdi vermedi. 10 Ağustos 2018’de Türkiye’den ithal edilen çelik ve alüminyum için gümrük vergilerini iki katına çıkardığını duyuran Trump, “Alüminyumda bu oran artık yüzde 20, çelikte de yüzde 50 olacak. Türkiye ile bağlantılarımız bu periyotta yeterli değil” tabirlerini kullanmıştı.
ABD’nin, 13 Ağustos 2018 prestijiyle Türkiye menşeli çelik eserleri için uyguladığı gümrük vergisini iki katına çıkarmasının akabinde Türkiye de birtakım ABD menşeli eserlerin ithalatında uyguladığı ek mali yükümlülük oranlarını birebir oranda yükseltmişti.
ABD, 21 Mayıs 2019’da, Türkiye’den ithal edilen çelik eserlerinde uyguladığı ek vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e düşürmüştü. ABD idaresi, geçen yıl da AB, Japonya ve İngiltere ile kelam konusu ek vergilerin kaldırılması konusunda yeni mutabakatlara varmıştı.
