Uluslararası Güç Ajansı (IEA) Lideri Fatih Birol, Türkiye’nin yenilenebilir güç kapasitesinin gelecek 5 yıl içinde yüzde 64 büyümesini öngördüklerini belirtti. Birol, IEA’nın bugün yayımlanan “Yenilenebilir 2022: Tahlil ve 2027’ye Yönelik Öngörüler” başlıklı yıllık raporu ve Türkiye’deki yenilenebilir gücün gelişimine ait değerlendirmelerde bulundu. Dünyada yenilenebilir gücün son 20 yılda çok süratli büyüdüğünü söyleyen Birol, gelecek 5 yılda bilhassa güç krizinin de tesiriyle bu büyümenin inanılmaz bir noktaya ulaşacağını lisana getirdi. Birol, gelecek 5 yıllık periyotta global yenilenebilir güç kapasitesinin 2 bin 400 gigavat artacağı bilgisini paylaşarak, şöyle konuştu:
“Bu büyüme, son 20 yıldaki büyümeye ve Çin’in şu andaki elektrik kapasitesine de neredeyse eşit. Bu harika büyümenin iki sebebi var. Birincisi, birçok ülke yenilenebilir enerjiyi yalnızca etraf dostu değil, güç arz güvenliğinde de çok kıymetli bir opsiyon olarak düşünüyor. İkinci sebep de yenilenebilir güç maliyetleri, fosil yakıt fiyatlarına nazaran çok daha düşük. Yani, ekonomik olarak da yenilenebilir kıymetli bir seçim haline geldi. Bu açıdan, yenilenebilir gücün inanılmaz bir büyüme periyoduna girdiğini görüyoruz.”
Büyümenin gerisindeki ana faktör arz güvenliği ve düşük maliyetler
Yenilenebilir güç yatırımlarının finansmanı konusunda da sinyallerin tıpkı formda olumlu olduğunu kaydeden Birol, birçok hükümetin yenilenebilir güce şu ana kadar görülmemiş halde dayanak verdiğini anlattı.
Özellikle dört büyük iktisat olan Çin, Hindistan, ABD ve AB’nin yenilenebilir güç yatırımlarını finansal olarak desteklediğini ve yatırımcılara çok elverişli kurallar sunduklarını lisana getiren Birol, “O yüzden büyüme bu kadar dev adımlarla ilerliyor. İklim değişikliği şu anda yenilenebilir güçteki büyümenin gerisindeki ana faktör değil. Ana faktör güç güvenliği ve yenilenebilir gücün öbür yakıtlara nazaran daha ucuz olması” sözlerini kullandı.
Türkiye’deki büyümenin yüzde 75’i güneş ve rüzgardan
Birol, dünyada yenilenebilir güçteki büyümenin Türkiye’de de görüldüğüne dikkati çekerek, IEA’nın Türkiye’ye ait şu öngörülerini paylaştı:
“Türkiye’de yenilenebilir gücün 5 yıl içinde yüzde 64 düzeyinde büyüyeceğini görüyoruz. Bu büyümeyle Türkiye Avrupa’da yenilenebilir güçte dördüncü büyük piyasa olurken, dünyada da birinci 10’a girmiş oluyor. Yenilenebilir güçteki bu büyümenin yüzde 75’i rüzgar ve güneşten gelecek. Ayrıyeten, Türkiye’deki jeotermal güç büyümesi de çok yüksek. Türkiye Endonezya ile neredeyse tıpkı biçimde liderlik yapıyor bu alanda.”
IEA’nın raporundaki Türkiye’ye ait bulgulara nazaran, Türkiye’nin yenilenebilir güç kapasitesinin yüzde 64 artışla 2027 prestijiyle toplamda 90 gigavata ulaşması bekleniyor. Toplam kapasite artışında yüzde 49 ile güneş gücü başı çekerken, rüzgar gücünün bu artışın yüzde 24’ünü oluşturacağı öngörülüyor.
Türkiye’nin, bu büyümeyle 2027 prestijiyle Çin, ABD, Hindistan, Almanya, Brezilya, İspanya, Japonya, Avustralya ve Birleşik Krallık’ın akabinde dünyada en yüksek yenilenebilir güç kapasitesine sahip ülkeler ortasında 10’uncu sıraya yükselmesi bekleniyor.
Temiz güce yatırımlar 1,5 trilyon dolarla fosil yakıtlardan yüksek
Dünyada fosil yakıtlara yatırımların yıllık 1 trilyon dolarla devam etmesine karşın pak gücün gerisinde kaldığını söyleyen Birol, pak güce 1,5 trilyon dolar yatırım yatırım olduğu bilgisini verdi.
Birol, buna karşın pak güç yatırımlarının iklim gayelerine ulaşabilmek için kâfi olmadığının altını çizerek, şu sözleri kullandı:
“Fosil yakıtların hala yatırım almasının sebebi birçok yatırımcının dünyanın iklim amaçlarına ulaşılamayacağını düşünüp yatırımlarını buna nazaran yapması. Bu da beraberinde bir iş riski barındırıyor. Aldıkları kararların karlı olup olmayacağını vakit gösterecek lakin her halükarda pak güce çok güçlü bir yatırım var. Bunun da ana sebebi iklim değişikliği değil, güç güvenliği ve bu kaynakların ucuz olması.”
‘Gelişmiş ülkelerin ekonomik ve ahlaki sorumluluğu var’
Gelişmekte olan ülkelerde yenilenebilir gücün gelişiminin değerine de değinen Birol, Çin ve Hindistan’ın bu alanda ilerleme sağladığını lakin Afrika ülkelerine daha fazla baş yorduğunu anlattı.
Birol, Afrika’da her iki bireyden birinin elektrik kullanamadığını lakin bu ülkelerde güneş gücü potansiyelinin de yüksek olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Afrika’nın güneş gücünden çok daha fazla faydalanması lazım ancak yatırımlar o kadar fazla değil. Bu bakımdan, gelişmiş ülkelerin bu noktada ekonomik ve ahlaki bir sorumluluğu var. Ayrıyeten, memleketler arası yatırım bankaları, Dünya Bankası üzere kuruluşların bu ülkelere yatırımların hızlanması için uygun koşullarda finansman sağlaması gerekiyor. Hem milletlerarası yatırım ve kalkınma bankalarına hem de gelişmiş ülkelere çok değerli rol düşüyor.”
Yenilenebilir kaynaklar 2025 prestijiyle en büyük elektrik kaynağı olacak
- IEA’nın Yenilenebilir 2022 raporuna nazaran, global yenilenebilir güç kapasitesinin 2027’ye kadar 2 bin 400 gigavat artarak 5 bin 650 gigavata ulaşması bekleniyor. Gelecek 5 yılda yenilenebilir güçteki beklenen büyüme, dünyada son 20 yıldaki büyümeye eşit.
- Öngörülen 2 bin 400 gigavatlık artışın 1070 gigavatını Çin, 280 gigavatını ABD, 425 gigavatını Avrupa ve 145 gigavatını Hindistan’ın devreye alacağı hesaplanıyor.
- Gelecek 5 yılda global elektrik kapasitesindeki artışın yüzde 90’ının da yenilenebilir kaynaklardan sağlanacağı ve 2025 prestijiyle bu kaynakların kömürü geride bırakarak en büyük elektrik kaynağı olacağı öngörülüyor.
- Yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki hissesinin 2017 prestijiyle mevcut yüzde 28 düzeyinden yüzde 38’e yükselmesi beklenirken, bunun yüzde 20’sini güneş ve rüzgarın oluşturacağı hesaplanıyor.
- Toplam global güneş gücü heyeti gücünün 5 yılda 1500 gigavat artarak 2 bin 350 gigavata ulaşacağı, 2026 prestijiyle doğal gazı ve 2027 prestijiyle kömürü geride bırakarak en büyük elektrik kaynağı olacağı varsayım ediliyor.
- Yenilenebilir güçteki 2027’ye kadar öngörülen toplam büyümenin yüzde 60’ı tek başına güneş gücünden sağlanıyor.
- Rüzgar gücü şurası gücünün ise bu periyotta yaklaşık iki katına çıkması, yeni kara rüzgar santrallerinin kapasitesinin 570 gigavat artması beklenirken, deniz üstü rüzgar gücü kapasitesindeki artışın yenilenebilir güçteki toplam artışın neredeyse yüzde 20’sini oluşturacağı öngörülüyor.
- Güneş ve rüzgar gücündeki güçlü büyüme sonucunda hidroelektrik, dünyadaki en büyük üçüncü yenilenebilir güç kaynağı pozisyonuna geriliyor.
