Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ekim ayı enflasyonunu yüzde 85,51 olarak açıkladı lakin süt eserleri, sıvı yağ ve bakliyat üzere birçok temel besin eserinde yılbaşından bu yana gerçekleşen fiyat artışı enflasyonu sollamış durumda. Hal bu türlü olunca, alışverişini marketlerden toplu olarak yapan vatandaşlar, strateji değiştirmek zorunda kaldı. Artık başta emekliler olmak üzere, milyonlarca sabit gelirli marketleri tek tek dolaşarak ya da internet üzerinden fiyat kıyaslaması yaparak, bütçesine en uygun olanı satın almaya başladı. Böylelikle aylık ya da haftalık toplu alışverişler yerini günlük ve ‘tek tek’ yapılan alışverişlere bıraktı.
Marketler ortasında uçurum var
Ticaret Bakanlığı daima fiyat kontrolü yapıldığını tez ettiği halde, marketlerde tıpkı markalı birçok eser ortasındaki büyük fiyat farkı dikkat çekiyor. Örneğin, son vakitlerde fiyatı en çok artan eserlerin başında gelen ayçiçek yağı bir markette litresi 49,90’dan satılırken, bir öteki markette 39,90 TL’ye bulmak mümkün. Süt ve süt eserleri de fiyat farkı yüksek olan eserlerin başında geliyor. Paklık eserlerinde de kısa müddette çok yüksek artışlar kelam konusu. Bu nedenle ucuz bulduğu eseri bir daha birebir fiyattan alamayacağını düşünen vatandaşlar, bütçeleri yettiğince stok yapmaya çalışıyor fakat yeniden de her seferinde tıpkı eseri daha yüksek fiyattan almanın önüne geçemiyor.
Ette haksız rekabet
Et de market, kasap ve Et ve Süt Kurumu ortasında fiyat uçurumu olan eserlerin başında geliyor. Türkiye Kasaplar, Besiciler, Et ve Et Eserleri Federasyonu Ankara Temsilcisi Sebahattin Bulut, 18 mağazası ve Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla satış yapan Et ve Süt Kurumu’nun Türkiye’de sayıları 300 bini bulan kasapları iş yapamaz hale getirdiğini belirterek, “Devlet kilosu 100 liradan kestirdiği eti 83 liradan satıyor. Vatandaşlar 500 gram kıyma için sabahın 5’inde Et ve Süt Kurumu önünde sıraya giriyor. Birçok kasap ise günde 50 kilo bile et satamadan dükkanını kapatmak zorunda kalıyor. Bu kurallarda kasapların Et ve Süt Kurumu ile müsabakası imkansız hale geldi. O nedenle Et ve Süt Kurumu’nun kasaplar üzerinden de satış yapılmasına müsaade verilsin” dedi.
Gıdada yıllık enflasyon yüzde 99,05
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, son açıkladığı enflasyon raporunda, ekim enflasyonuna en büyük katkının besin eserlerinden geldiğini açıkladı. Besin ve alkolsüz içecekler kümesinde yıllık enflasyonun ekim ayında 6 puan yükselerek yüzde 99,05 olduğuna dikkat çekilen raporda, şu kelamlara yer verildi:
“Yıllık enflasyon işlenmemiş besinde 9,85 puan artışla yüzde 92,24, işlenmiş besinde ise 2,42 puan yükselişle yüzde 105,32 olarak gerçekleşmiştir. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış bilgiler bu periyotta taze meyve ve zerzevat fiyatlarındaki yükselişin devam ettiğine işaret etmiştir. Başka işlenmemiş besinde yumurta, kuruyemiş, pirinç ile çiğ süt fiyat gelişmelerinin yansıdığı sütün yanı sıra kırmızı et fiyatlarındaki artışlar öne çıkmıştır. İşlenmiş besin fiyatlarında görülen yüzde 3,33 oranındaki artışta ise ekmek-tahıllar başta olmak üzere, peynir ve öbür süt eserleri, şeker ile irtibatlı eserler ve konserve zerzevat eserleri tesirli olmuştur.”
