İspanya’nın başşehri Madrid’de düzenlenen NATO Parlamenterler Asamblesi (NATO-PA) 68. Genel Heyetinde konuşma yapan Jens Stoltenberg, İstanbul’da geçen hafta yaşanan terör saldırısını kınadı.
‘Süreç artık tamamlanmalı’
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik süreçlerine de değinen Stoltenberg, “Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliklerinin ülke meclislerinde onaylanma sürecinin sona erdirilmesinin vakti geldi. Bu ülkeler, terörizmle uğraşında gelecekte de Türkiye ile en yakın biçimde çalışmaya devam edeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, NATO’ya üyelik süreçlerinde Türkiye ile imzaladıkları memorandumun gerekliliklerini yerine getirdi. Bu süreç artık tamamlanmalı” dedi.
Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreçlerinin müracaat anından bu yana çok süratli biçimde işlediğini vurgulayan Stoltenberg, şöyle devam etti: “Bu iki ülkenin üyelik süreçleri NATO tarihinde şu ana kadar görülmemiş bir süratte oldu. Finlandiya ve İsveç şu anda çok daha farklı bir konumdalar. ABD ve İngiltere bu ülkelere garanti verdi. Rusya tarafından Finlandiya yahut İsveç’e rastgele bir atak olması halinde NATO’nun harekete geçmemesi düşünülemez. Her türlü garantiye sahipler. Ben elbette ki meclis onay süreçlerinin de artık tamamlanmasını istiyorum lakin bu vakte kadar çok süratli bir süreç işletildiğini de unutmayalım.”
‘Erdoğan kilit rol oynadı’
Stoltenberg, NATO Parlamenter Asamblesi Türk Kümesi Lideri ve AKP Rize Milletvekili Osman Aşkın Bak‘ın Karadeniz Tahıl Koridoru Mutabakatı’nın müddetinin uzatılmasıyla ilgili Genel Heyette yönelttiği bir soruya, “Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, tahıl koridoru muahedesinin uzatılmasında, esir değiş tokuşlarında çok kilit ve değerli bir rol oynadı. Türkiye NATO’nun değerli ve tesirli bir üyesi. Türkiye terörizme karşı uğraşta de çok güçlü bir NATO ülkesidir. Geçen hafta İstanbul’da yabanî bir terör saldırısı oldu. Bunu da kınıyoruz” cevabını verdi.
Ukrayna’ya dayanakta birlik çağrısı
Stoltenberg, NATO üyesi ülkelerin parlamenterlerine “Ukrayna’ya takviyede hepinizin birlik olmasını istiyorum” sözünü kullanarak, “NATO olarak, 2022’de Ukrayna’ya takviyemizi arttırarak devam ettirme kararı aldık. Madrid Doruğu NATO için değerli bir geçiş devri oldu. Rusya’nın stratejik iştirakten çıkarılıp tehdit olarak tanımlandığı Yeni Stratejik Konsept kabul edildi ve Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine davet edildi” diye konuştu.
‘Putin iki stratejik kusur yaptı’
NATO Genel Sekreteri, “(Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin, şubat ayında Ukrayna’yı işgalinde iki stratejik yanılgı yaptı. Ukraynalıların pahasını anlayamadı ve NATO’nun onu tam bir birlikle destekleyeceğini hesaba katmadı. Rusya şu anda epey fazla kayıp veriyor” dedi.
Savaşın çok uzun süreceğinin farkında olduklarını ve NATO üyelerinden uzun mühlet daha Ukrayna’yı desteklemeye hazırlıklı olmalarını beklediklerini kaydeden Stoltenberg, “Bunun bedelini ödemeye hazırız. Bizler NATO ittifakı olarak maddi bir bedel ödüyoruz fakat onlar kanlarıyla çok daha büyük bir bedel ödüyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
“Dünya daha tehlikeli ve daha kırılgan oldu” diyen Stoltenberg, NATO üyesi ülkelere “Enerji bağımlılığına karşı dikkatli olmak lazım. Çin son devirlerde stratejik yerlerde kendi varlığını daha fazla hissettiriyor. Çin dikkat edilmesi gereken bir ülke” sözünü kullandı.
Sanchez’den Putin’e çağrı
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de yaptığı konuşmada, “NATO için büyük bir geçiş devrinin içinde bulunuyoruz. Rusya Devlet Lideri Putin tarafından teşvik edilen, güvenlik ve istikrarımızı tehdit eden bu meydan okuma karşısında NATO gerekliliğini, kararlılığını ve birlik içinde olduğunu gösterdi” dedi.
Sanchez, “Putin’e buradan ileti göndermek istiyorum. Ukrayna’yı rahat bırak. Ulusal egemenliğine dokunma, toprak bütünlüğünü koru. Biz NATO üyeleri olarak bunlar elde edilene kadar, daima birlikte uğraş edeceğiz” formunda konuştu.
Türkiye’den 17 milletvekili katıldı
NATO-PA’ya, ittifak üyesi 30 ülkeden 269 parlamenter ile 11 ortak delegasyondan ve 8 gözlemci parlamenter delegasyondan 100 kadar parlamenter katılırken, Türkiye’yi NATO Parlamenter Asamblesi Türk Kümesi Lideri Osman Aşkın Bak’ın yanı sıra AKP’den 7, CHP’den 4, HDP’den 2, MHP’den 2 ve YETERLİ Parti’den 1 milletvekili temsil etti.
Madrid’de üç gün süren toplantılarda, Rusya’ya karşı savaşta Ukrayna’ya dayanak öncelik oldu. Ayrıyeten Madrid’de 28-30 Haziran’da yapılan NATO Tepesi’nde alınan Yeni Stratejik Konsept kararlarının uygulanması, NATO’nun savunma ve caydırıcılık çalışmaları, Rusya’nın tehditlerine yanıt, siber güvenlik, iklim değişikliği probleminin güvenlik üzerindeki tesirleri, Afganistan hususları da ele alındı.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer de NATO-PA Savunma ve Güvenlik Kurulunda yönettiği bir oturumda yaptığı konuşmada, “Terörizmle gayret hepimizin ortak sorumluluğudur. Tüm müttefiklerimize, ortaklarımıza ve dostlarımıza nerede olursa olsun kimden gelirse gelsin terörün her türlüsüne karşı ortak gücümüzü ve dayanışmamızı ortaya koyma davetinde bulunuyorum” sözlerini kullandı.
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliklerine destek
NATO-PA toplantılarında öne çıkan öbür mevzulardan biri de Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreçlerine takviye iletileri oldu.
Genel Konseyde, NATO-PA’nın gelecek iki yıl mühletle başkanlığına, tek aday olan Fransız Muhafazakar Partiden Joelle Garriaud Maylam getirildi.
