Haaretz gazetesinin haberine nazaran, İsrail Sivil Haklar Derneği’nin (ACRI) İsrail Yüksek Mahkemesi’nde açtığı davada, Şin-Bet (Şabak), cep telefonu şirketlerinden edindiği bilgi tabanını gazetecilerin faaliyetlerini izlemek için kullandığını kabul etti. Buna nazaran Şin-Bet, telefon firmalarının data tabanını kullanarak gazetecilerin bulunduğu pozisyonu ve kiminle ne kadar müddet konuştuklarını takip etti.
ACRI, mahkemeden, Şin-Bet operasyonlarını düzenleyen kanundan, arama yahut ileti aktiviteleri konusunda cep telefonu şirketlerini Şin-Bet’e bilgi vermeye zorlayan ilgili unsurun kaldırılmasını talep etti.
Anayasal boşluklar
Kanun nedeniyle, Şin-Bet’in kamu nezaretine tabi olmadığı ve cep telefonu şirketleri tarafından toplanan bilgilerin son yirmi yıldır Şin-Bet tarafından tutulduğu kaydedildi. Yasanın 11’inci hususuna nazaran, bu bilgilerin kullanımının gerekli görülmesi durumunda Şin-Bet liderinin evvelce onayına tabi olduğu belirtildi.
ACRI, Yüksek Mahkeme tarafından incelenmekte olan davada, kanunun belirlediği yetkilerin açık ve detaylı olarak belirtilmediği için anayasal kusurlar içerdiğini ve devlet güvenliği için gerekli olmanın ötesine geçerek özel hayatın kapalılığını ihlal ettiğini savundu.
Gazeteciler üzere mesleksel dokunulmazlığı olan bireyleri korumak için bir sistem bulunmadığını, belirten ACRI, Şin-Bet lideri ve başbakanın kararlarının yasal nezarete tabi olmadığını ve onlara yönelik denetim sistemlerinin yetersiz olduğunu bildirdi.
Şinbet’in savunması
Öte yandan Şin-Bet, mahkemeye verdiği karşılıkta, kurumun, toplanan datalar sayesinde yılda yüzlerce saldırıyı önlediğini ve bu yetkilerin sonlandırılmasının, “kamu güvenliğine ve kurumun vazifesini yerine getirme maharetine önemli biçimde ziyan vereceğini” savundu.
Şin-Bet, gazetecilerin ve mesleksel dokunulmazlığı olan öbür bireylerin izlendiğini kabul ederek, “Bu, son 10 yıl içinde, yılda ortalama beş yahut altı olayda yapıldı. Gazeteciler bu olayların azınlığıydı” tabirlerine yer verdi.
40 gazeteci takip edilmiş olabilir
Gazeteye konuşan ACRI Sivil Haklar Departmanı Yetkilisi Avukat Gil Gan-Mor, “Bu bilgi tabanı aracılığıyla yılda iki gazeteci bile izleniyor olsa, bu, son on yılda 20 ve bilgi tabanının ömrü boyunca 40 gazeteciye tekabül eder” dedi.
Gan-Mor, data tabanının bu halde kullanımının “endişe verici” olduğunu belirterek, “Güvenlik temelli argümanlar kullanmak polise getirilen kısıtlamaları aşmanın bir yolu olup, polisin vatandaşlar hakkındaki hassas bilgileri mahkeme kararına gerek duymadan ve kuşkulu kişi soruşturmadan haberdar olmadan elde etmesine imkan tanır” diye konuştu.
Gazetecilerin bilgi edinme imkanına ziyan veriyor
İsrail Gazeteciler Sendikası da davaya katılmak istediğini açıkladı. Sendika Lideri Nurit Canetti, “İktidardaki bir otoritenin basın özgürlüğüne bundan daha önemli bir darbe indirmesini hayal etmenin güç olduğunu” belirtti.
Canetti, “Otoritenin nezaret yahut şeffaflık olmadan gazetecileri takip etme yetkisi, sırf bilgileri Şin-Bet’e verilen gazetecilere değil, nezaret olmadan bilgileri ifşa edilen tüm gazeteciler topluluğuna ziyan verir. Bu durum, haber kaynaklarının gazetecilere bilgi sağlama motivasyonunu önemli biçimde yaralayabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan Şin-Bet, Haaretz gazetesinin yorum talebine karşılık vermedi.
İzleme hadisesi “Pegasus” skandalında da yaşanmıştı
İsrailli siber güvenlik şirketi NSO Group tarafından geliştirilen Pegasus casus yazılımının, kullanıcıların haberi olmadan telefon konuşmalarının dinlenmesi, ses kaydı alınması, e-postaların takip edilmesi ve telefonlardan fotoğraf çekilmesi üzere casusluk faaliyetleri için İsrail’de ve dünyanın dört bir yanında kullanıldığı ortaya çıkmıştı.
Haaretz gazetesinin haberinde, İsrail’in yanı sıra Azerbaycan, El Salvador, Fransa, İngiltere, Polonya, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Ruanda, Fas, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin ve Ürdün’de çok sayıda kişinin Pegasus casus yazılımıyla izlendiği söz edilmişti.
