Binlerce sivil
Bırakın desteklemeyi, uğruna ölenler bile oldu Hitler’in. Çabucak aklımıza Himmler, Goebbels, Goering, Model, Rommel, Kluge üzere üst seviye Nazi yöneticisi ya da komutanın intiharları geliyor. Başta bu figürler olmak üzere çok sayıda diğer Nazi subayları da intihar etti doğal. Bir sayıma nazaran bunlar ortasında 53 karacı, 14 havacı general ile 11 amiral de var. Lakin kelamını ettiklerim bunlar değil. Binlerce, evet, binlerce sıradan Alman vatandaşı Hitler için kendi canına kıymıştır. İspanyol El Pais gazetesinde bu bahiste yazılmış çok âlâ bir araştırma okudum. Gazetenin 31 Ekim 2022 tarihli sayısında Jacinto Anton‘un tarihçi Florian Huber’in kitabını tanıtırken yazdıkları sayesinde haberdar oldum mevzudan.
Duymuştum kimi argümanlar ancak bu kadar geniş boyutlu bir çılgınlığın olabileceğine ihtimal vermezdim doğrusu. Hitler sevgisi yüzünden intihar eden sıradan beşerler ortasında küçük çocuklarını boğduktan sonra kendisi asan bir mesken bayanı da var, tüm ailesini zehirleyen de. Akıl alır üzere değil.
“Promise Me You Will Shoot Yourself- The Downfall of Ordinary Germans“ (Bana Kelam Ver Kendini Vuracaksın- Sıradan Almanların Düşüşü) isimli, en kısa vakitte kesinlikle alacağım kitabında Alman tarihçi Florian Huber, Nazi rejimi çöktüğünde hem ümitsizlikten hem de Sovyet Kızıl Ordusu’nun intikam alacağından duydukları dehşetle kendilerini öldüren onbinlerce (sayıya bakar mısınız?) sivilin hikayesini yazmış. Kuzeydoğu Almanya’daki Demmin isimli küçük bir kasabada 700 kişinin intiharının anlatılmasıyla başlıyor kitap. Her yaştan, meslekten, sınıftan beşerler bu canlarına kıyanlar.
Korkunç bilgiler bunlar. Bir teğmenin genç karısı üç yaşındaki oğlunu iple boğduktan sonra kendini asmış. 71 yaşındaki bir sıhhat sigortası yöneticisi de, karısını, kızını, küçük torunlarını öldürdükten sonra kendini asarak intihar etmiş. Günther soyadlı bir ailenin konutunda 12 kişi, kimi kendinlerini zehirleyerek, kimileri bileklerini keserek, bazıları de av tüfeğiyle başların uçurarak ölmüşler. Huber, Demmin kasabasının mezarlık bekçisinin tüm bu ölülerin listesini tuttuğunu da belirtiyor. Listede 135 numarada 1 Mayıs 1945’te ‘büyükbabası tarafından boğularak öldürülen’, şimdi bir yaşında bir kız çocuğu da var.
Anavatanın yok oluşu
Rejimin hezimeti üzerine asıl korkması gerekenlerin Naziler olmasına karşın onlardan çok sivillerin kendilerini öldürmelerine şaşırdığını belirten Huber Nazizm’in mağlubiyetten sonra kaçınılmaz olarak insanları intihara sürükleyen kitle psikolojisini, “Unutmayalım ki Üçüncü Reich periyodunda Alman halkı 12 yıl boyunca daima bir inanılmaz hal ve karışıklık içinde yaşadı. Savaştan evvelki birinci birkaç yıl boyunca her şey umut ve zafer, Führer’e bağlılık ve sevgiydi. Savaşın başlangıcında, ezici bir gurur, güç, üstünlük, nefret duygusu vardı. Savaşın son yıllarında ise bu hislerin yerini acı, endişe, ümitsizlik ve hatta kendinden nefret etme aldı. Tüm bunlar, kutsal anavatanın karşı karşıya kaldığı yok oluşun yıkıcı tecrübesiyle doruğa ulaştı” kelamlarıyla açıklıyor.
Çoklu intiharların büyük kısmının Almanya’nın Sovyetlerce ele geçirilen bölgelerinde, örneğin Leipzig’de, daha yaygın olduğunu belirtiyor Huber. Bu bölgelerdeki intiharların “Kızıl Ordu askerlerinin bayanlara tecavüz ettiği ya da edeceği endişesinden kaynaklandığına” ait bir anti-Sovyet propaganda vardır. Bugüne kadar asla kanıtlanamamış bir savdır bu. Bu bölgelerde intiharların çok olmasının asıl nedenini Huber, Alman halkına yıllarca Nazilerce pompalanan ‘Moğol canavarları’ (Ruslar) korkusu olarak açıklıyor. Olağan kitabında Kızıl Ordu’nun girdiği yerlerde zulüm yaptığını da ileri sürüyor.
Bu intihar salgınının nedenini ait olarak bir öbür açıklamada da “1945 yılında Almanya’da pek çok faktör bir ortaya gelerek bu ruh halini yarattı: şiddet ve Rus intikamı korkusu, suçluluk, kabahat paydaşlığı duygusu, ümitsizlik, meskenlerin ve sevdiklerin kaybı. Tüm bunlar bulaşıcı bir atmosfer yarattı, bu kadar çok insan kendini öldürürken, öbürleri de onları takip etme eğilimindeydi” diyor Huber.
Suçluluk hissiyle intihar edenler, rejimin destekçisiydiler aşikâr ki. Ümitsizlik gerekçesiyle intihar edenler de herhalde Hitler’in olmadığı bir dünyada yaşanamayacağını düşünenlerdi. Her iki münasebetle intihar edenlerin sayısı binerle söz ediliyor.
Kimse Nazileri bir avuç manyaklar topluluğu olarak nitelendirmesin. Hitler ile rejiminin halktan büyük, hem de çok büyük takviye aldığı artık nihaidir.
İnsan aklı işte.
Sık sık yanılır.
